E-Lojistik ve Türkiye’de E-Lojistik Uygulamaları

E-Lojistik Kavramı

E-Lojistik kavramı, lojistik faaliyetlerinin birbiriyle bağlantılı bir şekilde gerçekleştirilmesini ve sonucunda da doğru karar verilmesini sağlayan, doğru ürünü doğru miktarda, doğru zamanda ve doğru yerde müşterilere ulaştırabilmek için tedarik zinciri ortakları ile veri ve bilgi alışverişi yapıp lojistik işlemlerini müşteri odaklı süreçlere dönüştürmektedir. Bundan dolayı ise dinamik bir iletişim, bilgi işlem ve işbirlikçi teknoloji seti olarak da ifade edilmiştir. Daha farklı bir ifade ile e-lojistik, teknoloji ağırlıklı elektronik tabanlı lojistik olarak da tanımlanırken aynı zamanda e-ticaretin lojistiği şeklinde de tanımlanabilmektedir. Küreselleşen çağ ile birlikte bu çağın gereği olan taşıma ve ulaşımda elektronik temelli bazı değişimlerin de gerçekleştiği bilinmektedir. Dolayısıyla bu durum da e-lojistik sektörünü kaçınılmaz kılmış ve aynı zamanda önemliliğini bir kere daha gösterir hale gelmiştir.

Şekilde de görüldüğü üzere, internet ortamında gerçekleşen faaliyetler e-lojistiğin asıl odağında yer almaktadır. Tedarikçiler ise şirket ve müşteri arasındaki tüm tedarik zinciri işlemlerini internet aracılığıyla birbirine bağlı bir şekilde gerçekleştirmektedirler. Bunlar; sipariş ve stok yönetimi, depo yönetimi, nakliye ve çizelgeleme, iade işlemleri ve müşteri hizmetlerini de içerisine alan aynı zamanda tedarik zincirindeki tüm süreçleri de bünyesinde barındıran faaliyetleri ifade etmektedir. Bahsi geçen bu model, özellikle e-ticarette oluşturulmuş olan siparişlerin gerçekleştirilebilmesi için gerekli olan faaliyetlerde aktif olarak kullanılabilen bir modeldir. Diğer bir ifade ile e-lojistik, daha fazla bilgi hizmetinin sunulduğu ve geleneksel lojistiğin çok daha gelişmiş halini ortaya koyan bir şeklin göstergesidir. Bu durumu da bir örnekle açıklayacak olursak; internet ortamından yapılan alışverişlerin e-lojistik ve lojistiğin diğer dalları üzerinde de ne kadar büyük bir öneme sahip olduğunu söyleyebilmekteyiz. İnternet ortamından yapılan bu alışverişler dolayısıyla satışın da artması üzerine yeni dağıtım, taşıma ve lojistik modelleri de ortaya çıkmış ve gündemde yerini alır hale gelmiştir. Diğer bir taraftan da perakendeciliğin değişim ve gelişime uğraması dolayısıyla bir alt hizmetler olarak depolama, dağıtım, hizmet, ambalaj ve paketleme üzerine de bazı değişiklikler gerçekleşecek ve bununla birlikte daha bir gelişmiş olacaklardır. Tüm bunlar dolayısıyla internete paralel olarak gelişen e-ticaret ile birlikte lojistik sektörü de bir o kadar gelişecek ve büyüme gösterecektir.

E-Lojistik İle Geleneksel Lojistiğin Karşılaştırılması

E-Ticaretin lojistik işletmeleri üzerine uygulanmasının sağlayacağı yararlar:

• Gerekli ürünlerin temini
• Ürünlerin koşullara uygun yerlere konumlandırılması
• Ürünlerin rekabet edilebilir fiyatlarla sunulması
• Ürünlerin ihtiyaç duyuldukları sırada kullanılır halde bulundurulabilmesi
• Ürünlerin müşterilere doğru zamanda teslim edilmesi

Saydığımız bu maddeler e-lojistiğin temelini oluşturmaktadır. Bu beş maddeyi uygulayabilmek için ise e-lojistik, stratejiler kurmak, doğru bir planlama yapmak, ortaklıklar kurmak ve teknolojiyi de asıl olarak kullanmak zorundadır. Böylelikle hız ve müşteriye özgü hizmetlerin artış göstermesi üzerine e-lojistik kavramı daha önemli bir konuma gelmiş ve dolayısıyla tercih edilebilme kat sayısını da giderek artırmış ve buna ek olarak ise günümüzde de olduğu gibi gelişim göstermeye de devam eder hale gelmiştir.

E-Lojistik Faaliyetleri

Değişen hizmet ve ürün talepleri ile birlikte işletmelerin bazı yapıları değişmiş ve buna paralel olarak da bu yapıya uygun faaliyetler geliştirmeleri gereklilik göstermeye başlamıştır. Günümüzde de lojistik işletmeleri faaliyetlerini hızlı ve eş zamanlı bilgi paylaşımı sunan sistemler üzerine geliştirerek bu yönde düzenlemeye gitmektedirler. Bahsi geçen e-lojistik ögelerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Depolama
• Ambalajlama ve yükleme
• Satın alma
• Taşıma yönetimi
• Geri dönüşüm
• Stok planlama ve kontrol
• Talep tahmini
• Müşteri hizmetleri
• Sipariş süreci

Yukarıda saymış olduğumuz faaliyetler geleneksel lojistik faaliyetleriyle de sunulmaktadır. Fakat bilgi teknolojilerinde gerçekleşen bazı değişimler ile bazı değişiklikler de görülmüştür. Bunlar:

Türkiye’de E-Lojistik Uygulamaları

E-Lojistik Türkiye için yeni bir hizmet türü olmasından dolayı tam anlamıyla Türkiye’ye yerleşmiş değildir. Bu yönde yapılan bir araştırmada ise gerçek anlamıyla e-lojistik uygulayan on bir işletme tespit edilmiş ve bu sayının düşük miktarı ile e-lojistiğin Türkiye’ye yerleşemediği bir kere daha görülmüştür. Yine bir araştırmaya katılan iki işletme 4-7 yıl arası, bir işletme 8-11 yıl arası, bir işletme 12-15 yıl arası, yedi işletmenin de 15 yıl ve daha fazla süredir lojistik sektöründe faaliyet gösterdiği ayrıca tespit edilmiştir. Bu on bir işletmenin sekizi tamamen yerli, iki tanesi tamamen yabancı ve bir tanesi ise %50 den fazlası yerli ortaklık payına sahip olmaktadır. Temel lojistik faaliyetlere ayrıca bakıldığında ise aşağıdaki grafikte var olan dağılım söz konusudur.

İşletmelerin Temel Lojistik Faaliyetleri

Türkiye Bilişim Sanayicileri Derneği TÜBİSAD’ın raporuna göre Türkiye’de e-ticaret hacmi yüzde 39 artarak, 83,1 milyar liraya yükselirken 2015-2019 yılları arasındaki büyüme hızı da yüzde 35 olarak kayıtlara düşmüştür.  İşletmeler, e-lojistik uygulamasıyla birlikte müşteriler ile işbirliği gerçekleştirmek ve müşteri memnuniyeti sağlamak adına müşteriler üzerine bilgi işlem alt yapısı kurmanın önemini fark eder hale gelmişlerdir. Ayrıca hizmet standartlarında artış yaşanmış ve müşterilerle daha doğru bilgi akışı sağlanabilmiş buna bağlı olarak ise özel hizmetlerin oluşturulmasına imkân tanınmıştır. Tüm bunlar dolayısıyla işletmelerin tercih edilebilirliğinin de arttığı görülmüştür. Bunların yanı sıra internet ortamının kullanıcılar tarafından fazla güvenli bulunmaması, müşterilerin bu sistemleri etkin olarak kullanıp ya da kullanmamaları üzerine etkili olmuştur.

Müşteri Hizmetlerinde Sağlanan Yararlar

Yapılan bir araştırma üzerine e-lojistik uygulamalarıyla depo sistemlerinde sağlanan yararlara ilişkin sorular ve bunlarla birlikte işletmelerin bu sorularda yer alan ifadelere katılma dereceleri de aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Sipariş Sistemlerinde Sağlanan Yararlar

Türkiye’de E-Lojistik Uygulamalarının Ekonomiye ve Çevreye Katkısı

Hemen hemen her şeyde olduğu gibi e-lojistik uygulamalarında da kullanılan bilişim teknolojileri, yazılımda pek çok tedarik zinciri faaliyetinde doğrudan veya dolaylı olarak maliyet ve zaman tasarrufu sağlamaktadır. Bilişim teknolojilerine paralel olarak gelen efektif karar alma gibi davranışlar var olan bütün faaliyetlere hız kazandırmaktadır. Bu anlamda e-lojistik kavramına genel olarak bakıldığında ise e-lojistik uygulamalarının çoğunlukla olan işletmelere göre maliyetleri azalttığı ve aynı zamanda sevkiyat planlamalarının da diğerlerine oranla daha iyi yapıldığı düşünülmektedir. Bu duruma karşılık taşıma rotalarının iyi planlanması ve CO₂ gibi sera gazlarının azaltılması adına çevreye de faydalı bir faaliyet olarak görüldüğü de bilinmektedir. Ayrıca bakıldığında lojistik sektörü ise sürdürülebilirlik algısının merkezinde ekonomik, sosyal ve çevresel unsurlara doğrudan etki etmektedir. Bu etki sayesinde çevresel bakımdan da sürdürülebilirliği sağlamak adına önemli bir konuma sahip olmaktadır.

Instagram Hesabı‘mızı da takip edebilirsiniz!