E-Pazarlama

E-Pazarlama ya da internet pazarlaması, pazarlama amaçlarına ulaşmak ya da çağdaş pazarlama anlayışını desteklemek için internetin ve ilgili dijital teknolojilerin kullanılmasıdır. Birçok işletme için E-Pazarlamaya başlamanın ilk adımı olarak bir web sitesine sahip olmaktır. Tüketiciler için sadece ilgi çekici bir site tasarlanması yeterli değildir, aynı zamanda tüketicilerin bu siteyi ziyaret etmelerinin sağlanması gerekmektedir. Siteyi ziyaret ettikleri zamanlarda da uzun süre kalmaları ve tekrar ziyaret etmeleri için teşvik de edilmeleri gerekmektedir.

Web siteleri amaçları ve içerikleri itibari ile birbirinden ayrılmaktadır. En temel düzeyde kurumsal web siteleri bulunmaktadır. Bu sitelerin genel olarak amacı ürün ve hizmet satmak değil de işletme ve müşteriler arasında iyi niyet oluşturmak ve diğer satış kanallarını desteklemektir. Müşteri ilişkileri oluşturmak, tüketicilerin sorularına cevaplar vermek ve şirket hakkında heyecan yaratmak amacı ile çok geniş bilgi ve farklı birçok özellikler sunarlar.

Bazı işletmelerin ise web site kurma amacı pazarlamadır. Bu Siteler müşterilerin doğrudan bir satın alma işlemini ya da diğer pazarlama sonuçlarına yakınlaştırıcı bir etkileşim içine girmesini sağlamaktadırlar. Örneğin bir web sitesinde işletmenin yeni çıkan ürünlerini inceleyebilmekte ve fiyatlarını karşılaştırabilmekte ve siparişlerini oluşturabilmektedirler.

E-PAZARLAMA İLE GELENEKSEL PAZARLAMANIN FARKLARI

Geleneksel pazarlamada daha az bilgi ayrıntısı bulunmaktadır ve bunlar müşteriye daha az ulaşmaktadır. Tam tersine internette sadece daha çok ve daha kaliteli bilgi olmakla kalmayıp aynı zamanda bilgi çok farklı kesimler tarafından da tedarik edilebilmektedir. Şirketler diğer müşteriler ve kullanıcılar ile ürünleri karşılaştıran ya da belirli ürün ve hizmetleri satan firmaları listeleyen bilgi aracısı sitelerdir, internette bir bilgiyi sağlayan taraflardır.

Müşteri ilişkileri geleneksel pazarlamadan internet pazarlamasına geçme sürecinde çok önemli değişmeler yaşanmıştır. Geleneksel pazarlamada firma ve müşteri arasındaki ilişki daha sınırlıdır ve genellikle bu ilişki müşteri ile bir aracı işletme aracı da ile kurulmaktadır. İnternet pazarlamasında bu ilişki etkileşimli ve birebir gerçekleşen bir ilişkidir. Benzer ilgi alanlarına ve faaliyetlere sahip olan tüketicilerden oluşan sanal topluluklarda ürün ve hizmetler hakkında bilgi alışverişi sağlamada oldukça önemli bir yoldur.

Ulaşılabilirlik açısından geleneksel mağazalar ile ürün satışı yapan Web siteleri karşılaştıracak olursak mağazaların satış faaliyetlerinin coğrafi olarak daha kısıtlı olduğu görülmektedir. Müşteriye ürün ulaştırma ve müşteri ile ilgilenme saatleri sınırlıdır. Web siteleri ise 7 gün 24 saat açıktır ve bu sitelere dünyanın her yerinden de ulaşılabilir. Bu, dünyanın herhangi bir yerindeki bir müşterinin istediği yerden ve istediği zamanda web sitesine ulaşabileceği anlamına gelmektedir. Nihai olarak müşteri geleneksel pazarlamada edilgen bir durumda iken internet üzerinde daha etkin daha bilgilenmiş daha talepkâr ve şikâyet etmeye daha istekli hale gelmektedir.

İŞLETMELERİN E-PAZARLAMA KULLANIM DÜZEYLERİ

1. İLETİŞİM DÜZEYİ (BASİT DÜZEYDE KULLANIM)

İnternetin basit düzeyde kullanılmasında pazarlama iletişim Departmanı’nın basit olarak genişletilmesi, ürünler ve şirket hakkında bilgi sağlamak için ya da çevrimiçi formlar kullanarak başvurular almak amacı ile kullanılmaktadır. Bu durumda statik bir web sitesi kurulması söz konusu olmaktadır.

Bu seviyede etkileşim oldukça sınırlı olmaktadır.
E-Pazarlama stratejisi yoktur.
E-Pazarlama faaliyetlerine ayrılan kaynak ya çok azdır ya da yoktur.

Şu anda bile pek çok işletme İnterneti sadece bu amaçla kullanmaktadır.

2. İŞLEM DÜZEYİ (ORTA DÜZEYDE ADAPTASYON)

Bu düzeyde bulunan işletmeler E-Pazarlama kaynaklarını kullanmakta ve pazarlama işlemlerini yapmaya başlamaktadır.

Web sitesi aracılığı ile ürün satışı yapmak.
Ödemeleri kabul etmek.
Online müşteri hizmeti sunmak.
İnternette Pazar araştırması yapmak gibi işlemleri yapmaya başlarlar.

Bu düzeyde etkileşim çok daha fazla karmaşık ve kişiselleşmiştir. E-Pazarlama için nitelikli kadro ve finansal kaynakları bulunmaktadır.

3. TRANSFORMASYON DÜZEYİ (İLERİ DÜZEYDE ADAPTASYON)

Bu düzeyde bulunan işletmeler ise E-Pazarlama stratejilerini şirket stratejisini yönlendirmek için kullanırlar ve şirketlerini güçlendirirler.

Örneğin; Müşterilerin kendi isteklerine göre ürünleri çevrimiçi olarak tasarlamalarına ve sipariş vermelerine imkân sağlamaktadırlar.

Örneğin; İKEA’ nın dolap içlerini müşterilerin istediği gibi tasarlamasına olanak sağlaması ya da NİKE ‘ın yarattığı NikeID serisi ile müşterilerin web sitesinden ayakkabılarını dilediği gibi tasarlamalarına ve sipariş vermelerine olanak sağlamaktadır. Ve bu şekilde müşterilerinim istekleri doğrultusunda, kişiye özgü ayakkabılar üretip müşterilerine ulaştırmaktadırlar.

İNTERNETİN SAĞLAYACAĞI PAZARLAMA FIRSATLARI

İnternet işletmelere pazarlama açısından birçok fırsat sunmaktadır. Bunlar:

Pazara nüfus etme
Pazar geliştirme
Ürün geliştirme
Farklılaşma

PAZARA NÜFUS ETME

İnternet, işletmelerin mevcut pazarına mevcut ürünlerini daha çok satma fırsatı sağlamaktadır. İşletmeler internet reklamları aracılığı ile ;

Ürünlerinin mevcut pazardaki farkındalık düzeyini artırabilir
Firmasının potansiyel müşterileri arasındaki bilinilirliğini artırabilir

Bu durum ise internetin geleneksel kullanımı ile ilgilidir.

PAZAR GELİŞTİRME

Bu durumda internet, uluslararası pazarlarda reklam yapmanın düşük maliyet avantajından faydalanarak farklı ülkelerde satış altyapısı kurmaya gerek kalmadan bu ülkelerdeki yeni pazarlara satış yapmak için kullanılır.

Örneğin; Amazon.com (internetin en çok bilinen elektronik perakendecilerinden birisi) farklı ülkelerde satış altyapıları kurmadan dünyanın birçok yerinde ürünlerini göndermektedir.

ÜRÜN GELİŞTİRME

İnternet aracılığı ile ulaştırılabilecek yeni ürün ve hizmetler geliştirmektedir. Bu ürünler genellikle bilgiye dayalı olan ürünlerdir ve elektronik ticaret kullanılarak satın alınmaktadırlar. İnternet özellikle yeni türde olan hizmetlerin geliştirilmesi yönünden önemli gelişmeler sağlamaktadır.

Örneğin; yemeksepeti.com Türkiye’nin ilk ve en büyük çevrimiçi paket servis portalidir. Bu uygulama sayesinde müşteriler bulundukları yere yakın olan birçok restorandan güncel menülere ulaşarak alışveriş yapma imkânına sahip olmaktadır. Fazladan hiçbir ücret ödemeye gerek kalmadan diledikleri restorandan alışveriş yapılmaktadır.

FARKLILAŞMA

Burada ise yeni pazarlara satmak için yeni ürünler geliştirilmektedir.

PAZARLAMA KARMASI UNSURLARI AÇISINDAN E-PAZARLAMA

1. ÜRÜN

İnternet daha önce tüketiciye Filiz fiziksel olarak ulaşan ürünleri dijital hizmetleri dönüştürme bilmiştir. Buna örnek olarak kitaplar makaleler filmler müzik parçaları internet üzerinden indirilerek fiziksel ürün şeklindeki muadillerine rakip haline gelmeye başlamıştır. Böylelikle müşteri hizmeti ve marka değerleri geliştirilmiştir.

Örneğin; Müşterilerine margarin pazarlayan bir işletme internet üzerinden tüketicilerin bilgi ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile yemek tarifleri, sağlık bilgileri paylaşarak daha çok hizmet sağlayıp marka değerini güçlendirebilmektedir.

2. FİYAT

İnternetin yeni bir perakende satış kanalı olması ürünlerin fiyatlarının düşmesine sebep olmuştur. Geleneksel mağazalarda var olan maliyetler ( dağıtım maliyetleri) internet mağazalarında daha düşüktür. İnternette müşteriler mağazaları dilediği gibi gezmekte ve bir çok farklı mağazanın fiyatlarını karşılaştırarak tek bir sayfada en uygun olanını kolayca görebilmektedir. Müşterileri çekmek için farklı fiyatlandırma uygulamaları / kampanyalar da yapılmakta

Örneğin; Netflix kullanıcılarına ilk bir ay ücretsiz kullanım hakkı sağlamaktadır. Ancak bu durumun dezavantajları da vardır birçok bedavacı müşteri bu yolla siteden faydalanmaktadır. Bu yüzden bazı ülkelerde bu uygulamasını kaldırmıştır.

3. DAĞITIM

İnternet hem alıcılar hem de satıcılar için geleneksel yer kavramını sıfırdan değiştirmiştir. Özellikle de ürünün teslimat şekli ve zamanının çok fark göstermediği durumlarda internet üzerinden satış yapan şirketler yer dezavantajını ortadan kaldırmaktadır. Artık evimizden rahat rahat alışveriş yapmaktayız bu sayede internet siteleri avantajlı konuma geçmekte.

İnternet yeni aracı türleri ortaya çıkarmıştır. Artık fiziki olarak mağazası bulunmayan sadece sanal ortamlarda faaliyet gösteren perakendecilerin sayısı giderek artmaktadır.

İnternet sayesinde alıcı ve satıcıyı bir araya getiren yeni aracı türleri de çıkmıştır. Bu sitelerde satıcılar ürünlerini sergilemekte, alıcılar ise ürünleri arayarak bir fiyat belirleyip alışverişlerini yapabilmektedir.

Bu sitelere Sahibinden.com, Arabam.com, Gittigidiyor.com gibi siteleri örnek olarak gösterebiliriz.

4. TUTUNDURMA

Geleneksel pazarlamada, genellikle bir bilgiyi sunmak ya da bilgiyi tüketiciye itmeyi amaçlayan taraf işletme sahibidir. Ancak internette bu durum biraz farklıdır. İnternette genellikle ilişkiyi başlatan ve arayan taraf müşteridir. İnternette direkt olarak müşteri ile etkileşim sağlanabilmesi ayırt edici bir özelliktir.

Geleneksel pazarlamada gazete, televizyon vb. Geleneksel kitle iletişim araçları kullanılırken, İnternet işletmesinden müşterilere kişiselleştirilmiş mesajlar sunmaktadır. Her müşteriye sunulan mesaj birbirinden farklılık gösterebilir, kişilere özel kampanyalar sunulabilmektedir.

ONLİNE REKLAMLAR

Online reklamların geleneksel reklamlardan birtakım farkları vardır, bunlar;

Daha fazla yer mümkündür.
Maliyeti daha düşüktür.
Kullanıcının zamanı değerlidir ve kullanıcı ile etkileşen zaman sınırlıdır.
Diyaloğu başlatan müşteridir.
Kendi ihtiyaçlarının karşılanacağı beklentisinde bulunan müşteridir.

İNTERNET REKLAMCILIĞI NEDİR?

Online kanallarda ürün ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığında internet kullanıcısı müşterilere sunmak için yapılan tanıtım çalışmalarıdır.

İNTERNET REKLAMCILIĞI AVANTAJLARI

Geleneksel reklamcılık türlerine göre oldukça düşük maliyetlidir.
Tamamen dijital ortamda gerçekleştiği için doğaya ve çevreye zararı yok denebilir oldukça azdır.
Ön hazırlık süresi geleneksel reklamcılığa göre çok daha kısadır.
Reklam verenler için havale, kredi kartı vs. birçok ödeme seçeneği vardır.
Reklamları kaç kişinin gördüğü bunlardan kaçının ilgilendiği gibi raporlara ulaşılır.
Cinsiyet, yaş, ilgi alanı, konum vb. Geniş hedefleme seçenekleri vardır.
Müşterileri tanımamıza olanak sağlar ve kişisel ihtiyaçlara yönelik kişiselleştirilmiş reklam oluşturabilme imkânı tanır.
İnternet kullanıcısı olan geniş kitlelere erişim imkânı sağlamaktadır.
Reklam verenler sadece reklamları tıkandığı zaman ödeme yaptıkları reklam türlerini seçebilmektedir.
Birçok farklı internet kanalı sayesinde müşteriler ile çift taraflı olarak etkileşime geçebilme imkânı verir.
Esnek bir yapıya sahiptir, bu sayede istenilen saat ve tarihte yayınlatılabilir.
Yayın esnasında dahi reklamın görselleri, metin içeriği ve hatta reklam hedeflerini değiştirebilirsiniz.

İNTERNET REKLAMCILIĞI DEZAVANTAJLARI

Sadece internet kullanıcılarına ulaşılabilmesi.
İnternete duyulan güven sorunu.
Bu alana olan bilgi yetersizliği.
Müşterilerin ürününüzü yakından inceleme imkânı olmaması.

GÖSTERİM BAZLI ONLİNE REKLAMLAR

Pop-up reklamlar ve banner reklamlar bu türe örnek olarak verilir. Banner reklamlar web sitesi içine yerleştirilen reklam panolarıdır. Belirli bir ücret karşılığında reklamı yapılan markanın veya web sitesinin dışında kalan, ilgi duyulan bir müşteri kitlesi bulunan bir başka web sitesine yerleştirilir. Böylelikle o siteye giren kullanıcılar reklamı izlerler, ilgi gösteren müşteriler bannerları tıkladığı zaman ise reklamı yapılan markanın web alanı açılmaktadır.

BANNER REKLAMLAR

Gösterim başına ya da tıklanma başına ödeme yapma seçeneğine sahip farklı ölçülerde olabilen hararetli ya da hareketsiz reklamlardır.

Klasik banner reklamlar ile ilgili en önemli sorun ise kullanıcıların bu reklamları görmezden gelmesidir ve bu duruma banner körlüğü denilmektedir. Pazarlamacılar banner körlüğünün önüne geçebilmek için klasik banner reklamlar yerine daha farklı ölçülerde, hareketli ya da açılan pencereler kullanmaya başlamaktadır.

BANNER REKLAM TÜRLERİ

STANDART BANNER

Standart hale gelen ve sıkça tercih edilen bir reklam türüdür. Genellikle 468 x 60 piksel boyutlarında olan reklam alanında gösterilir. GIF formatında olabileceği gibi Flash programı da kullanılarak hazırlanabilir.

DİKEY BANNER

Standart banner reklamları ile özdeştir ancak bu reklam türünde ise reklamların sunulma şekli 120 x 600 piksel boyutunda olan bir öğenin sayfaya dikey bir biçimde yerleştirilmesi ile yapılır.

KUTU (SHOW CASE) BANNER

Genellikle 300 x 250 piksel boyutlarında olmaktadır. Değişik boyutları ile daha kolay bir şekilde dikkat çekmektedir.

KAYAN (FLOATİNG) BANNER

Reklamın yer alacağı sayfalar açılır iken ekranın herhangi bir yerinde görünüp kendiliğinden kaybolan reklamlardır. Maksimim 7 saniye görünür. Aynı zamanda da kapatılabilir. Sayfanın herhangi bir yerine yerleşir.

DÖNEN (ROLLOVER) BANNER

Rollover banner, imleci üzerine götürdüğünüz zaman aşağıya doğru açılan banner çeşididir. Kapalı halde iken genel olarak standart banner boyutlarındadır. Fakat aşağı doğru standart dışı bir boyutta açılmaktadır. 468 x 60 piksel büyüklüğünden 468 x 240 piksel büyüklüğüne kadar olabilir. En önemli avantajı ise verilmek istenen mesajı kullanıcıyı web sayfasına yönlendirmeden verebilmesidir.

ÜSTTEN DÖNEN (TOP – ROLL) BANNER

Genellikle 70 x 25 piksel boyutundaki küçük bir alanda yayınlanmaktadır. Üzerine tıkladığınız zaman mini bir pop-up pencere açılmaktadır. Bu yeni pencerede yapmak istediğiniz reklam ile ilgili daha detaylı bilgiler yer almaktadır.

POP-UP REKLAMLAR

Pop-up reklamların ilham kaynağı televizyon olmuştur. Bir pop-up reklamı bir web sitesi yüklenirken ya da yüklendikten sonra görünen bir İnternet reklamıdır. İnternette gezinen bir kişi herhangi bir siteye girmeden önce bir reklam sayfasında ilerlemek zorunda kalmakta. Yani bir televizyon izleyicisinin sevdiği bir programı izleyebilmek için öncelikle bir reklam izlemek zorunda olması gibi. Genelde reklam verenin sadece bir mesajından oluşmamakta. Başka bir ilişkili siteye bağlantı için bir davet içermektedir. Bir pop-up reklamı ayrı bir pencere açmakta.

TIKLAMA BAZLI ONLİNE REKLAMLAR

Bu reklam türünde reklam veren ve yayınlanmış olan reklamına her tıklandığında bir para öder. Örneğin; Google arama sayfalarında yer alan Adwords reklamları bu türe örnek olarak gösterilebilir. Tüm bunların yanı sıra son yıllarda faaliyet bazlı reklamlar da kullanılmaya başlanmıştır. Müşterilerin bu reklamlara tıklaması yeterli değildir. Reklam verenlerin istediği eylem gerçekleştiği zaman bu reklamlar için ücret öder. Bu faaliyet müşterilerin bir ürünü satın alması için bir siteye kayıt olması ya da kampanya kapsamında yapılması istenilen başka bir işlem olabilir.

E-BÜLTENLER VE E-POSTA İLETİŞİMİ

E-Postalar internet üzerinde mesajların binlerce hatta milyonlarca tüketiciye özel olarak uyarlanabilmesine olanak veren tek kitlesel medyadır. Çoğu zaman e-postalar reklam mesajlarını ya da görsellerin gönderimi için kullanılmaktadır. E-Posta ucuz bir yöntem olmanın yanı sıra aynı zamanda belirli bir hedefi vardır. Ölçülebilen ve etkili bir yöntem olduğu için işletmeler tarafından kullanımı en fazla tercih edilen yöntemdir. İşletmeler müşterilerini ürünleri ve kendileri ile ilgili gelişmeler hakkında bilgilendirmek için hazırlandıkları bilgileri E-Posta aracılığı ile göndermektedir.

E-POSTA MESAJLARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER

Mesaj açıklayıcı, net ve kesin olmalıdır.
Hedef kitleye gönderilmesi gereken mesaj bir fırsat ya da ödül içermelidir.
Mesaj olabildiğince kısa olmalı.
Anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
Konu satırı açıkça belirlenmeli.
Konu ile içerik birbirine uygun olmalıdır.
Kesinlikle büyük harfler kullanılmamalıdır.
İnternet ortamında büyük harf kullanımı bağırmaya eş değerdir.
Mesajlar ergonomik olmalı, kolay okunabilmeli.
Yazı karakterleri ve boyutları iyi ayarlanmalı.
Her tarayıcıda farklı ve ekranda farklı gözükebilmesi ihtimalini düşünerek hazırlanmalıdır.

İşletmeler müşterilerin istekleri dışında bu türden reklam e-postaları gönderiyorsa bunlar spam olarak da adlandırılmaktadır. Müşteriler bu tür spam mesajlarından kaçındıkları ve istemedikleri için işletmeler müşterilerine bu türden e-postalar göndermeden önce mutlaka izin alması gerekmektedir. Müşteriler kurumlardan gelen mesajı almayı kabul ettiği zaman izne dayalı pazarlama uygulaması söz konusu olmaktadır.

SPAM OLARAK TANIMLANMAMAK İÇİN

MÜŞTERİLERİ LİSTESİ İÇİN GÖNÜLLÜ ÜYELERİN BEKLENMESİ

Promosyon ve işletme bilgilerini içermekte olan iletilerin sadece bunu talep eden müşterilere gönderilmesi gerekmektedir. Gönüllü listeleri oluşturarak bu listelerde bulunan kişilere gönderilmelidir. Bu listeleri ise oluşturmanın farklı yolları vardır. Bunlar;

Web sitesini ziyaret eden kişilerin tek bir işlemle listeye üye olmalarını sağlamak.
Tanıtımlarda ve konferanslarda katılımcılara listeye eklenmelerini tavsiye etmek.
Satış sonrasında müşterilerle iletişimde kalmak.
Listeye katılan kişilere belirli indirimler ve promosyonlar önermek.

Bu yöntemlerden birkaçıdır.

LİSTEDEN ÇIKMANIN KOLAY VE GÜVENLİ OLMASI

İlk olarak listeyi oluştururken müşterilerin istekleri zaman bu listelerden kolaylıkla çıkabilmesi konusuna dikkat edilmelidir.

Gönderilen her iletide bu listelerden nasıl çıkılacağının açıklanması.
Üyelikten çıkma işlemlerini otomatik olarak gerçekleştirecek olan bir link verilmesi.
Üyelikten çıkmak ve bu süreci daha etkin ve çabuk gerçekleştirmek için web tabanlı bir sistem kurulması.
Müşterinin e-posta adresini sayfanın altında belirtilmiş olan bir e-posta yönetim sistemi kullanılması.

Müşterilerin bu listelerden güvenli bir şekilde çıkabilmeleri için alınabilecek önlemlerden bazılarıdır.

Instagram Hesabı‘mızı da takip edebilirsiniz!