Türk Eximbank: İhracat Kredi Bankası

TÜRK EXİMBANK

İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde Export Import Bank adıyla 1987 yılında kurulmuş ve 1988 yılında faaliyete geçmiştir. Türk Eximbank kısa orta ve uzun vadeli kredilerin yanı sıra garanti ve sigorta işlemlerini yürütmektedir. Türkiye’de ve dünyada yaşanan gelişmeler karşısında ihracat yapan kişi veya kurumların ihracat finansman ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Türk Eximbank Türkiye’deki resmi tek ihracat mali destek kurumudur. Banka; ihracatçılara, işletmecilere, ihtiyaca göre imalat yapan üreticilere, müteahhitler ve girişimcilere, uluslararası taşıma yapanlara, turizm ile uğraşanlara sigorta programları ve kredi garantileri ile fon sağlayarak rekabet gücünün arttırılması için olanak sağlar.

Yüksek Danışma ve Kredileri Yönlendirme Kurulu, Bankanın ilgili Bakanın başkanlığında;

• Ticaret Bakan Yardımcısı
• TCMB Başkanı
• Hazine ve Maliye Bakan Yardımcısı
• Strateji ve Bütçe Bakan Yardımcısı
• Türk Eximbank Yönetim Kurulu Başkanı, Başkan Vekili ve Genel Müdürü
• Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı’ndan oluşmaktadır.

TÜRK EXİMBANK’IN TEMEL AMAÇLARI

• İhracat ürünleri için yeni satış pazarlarının geliştirilmesi,
• İhracatı geliştirilmesi,
• Yabancı yatırım ve ihracat amaçlı sermaye mallarının üretimini ve satışını teşvik etmeyi ve desteklenmesi,
• İhraç edilen mal ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi,
• İhracatçıların uluslararası ticaretteki paylarının artırılması ve girişimlerine gerekli desteğin sağlanması,
• Yurt dışında faaliyet gösteren ihracatçı, müteahhit ve yatırımcılara uluslararası pazarda rekabet gücü ve güvenliğini sağlamaktır.

TÜRK EXİMBANK’IN TÜRKİYE İHRACATINA ETKİSİ

Banka, Türkiye ve dünya ekonomik koşullarına uygun olarak ihracatçıları toplam 6 milyar dolarlık bir programla desteklemektedir. Ortalama olarak, 3 milyar $ nakit ve 3 milyar $ gayri nakit vermektedir ve gereksinimleri dikkate almak için sürekli olarak revize edilmektedir. İhracat Sektörünün %25inin finansman imkanına ihtiyacı vardır. Bu dönemde ihracata daha fazla fon sağlanmasının nedeni, ihracatçılara sunulan artan kredi sigortası garanti seçenekleri değil, Türkiye’nin ihracat potansiyelinin düşük olmasıdır. Bunlar, ihtiyaç duyulduğu için %90 likit finansmandır. Kısa vadeli ihracat rezerv kredilerini ana finansman modeli olarak kullanan Türkler hem ürünleri hem de Türklerin ihracat yaptığı ülkelerin kompozisyonunu göstermektedir. Kısa vadeli ihracat kredilerinde ise, kısa vadeli kredilerin yaklaşık %35’i Eximbank tarafından %65i ise ticari bankalar aracılığıyla sağlanmaktadır.

İHRACATIN FİNANSMANI

İhracatın finansmanı, sınıflandırılan ihraç edilecek malın teslimi veya imalatı ile satış bedelinin tahsili arasında gerçekleştirilen faaliyetlerin finansmanıdır. Finansmanın süresine göre her ihracatın toplam ödemesine kadar olan mali fonksiyonları kapsar ve sevkiyat öncesi ve sevkiyat sonrası olmak üzere iki kısma ayrılır. Yükleme için zamanında hammadde ve ürünleri tedarik etmek, depolamak ve ticarileştirmek için gereken işletme sermayesidir. Sevk sonrası finansman, malın ihraç edildiği andan, malın ihracatçının banka hesabına alacak kaydedilmesine kadar geçen süredir. Finansman, mallar yüklendikten sonra, şirketin yeni ihracat siparişleri için hammadde, ürün veya makine tedarikçileri bulmak için finansmana ihtiyacı vardır.

İhracat İşletmelerinin Finansman Kaynakları öz sermaye, banka kredileri, faktöring, leasing, forfaiting Ticari Banka Kredileri Sermaye piyasasından sağlanan fonlar devlet tarafından sübvanse edilmektedir. Bazı şirketler şu anda nakit akışıyla mücadele etmektedir ve yeterli mali koşullar olduğu gerekçesiyle, örneğin faizli kredileri reddetmek gibi uzun vadeli işlemlerden kaçınma eğilimindedirler. Ticari banka kredileri, işletmelerin finansman bulmak için tipik olarak kullandıkları yöntemlerden biridir. Özel ve kamu bankalarıyla yakın iletişim kurulmalıdır. Banka kredilerinin dezavantajlarından biri de yüksek faiz oranlarıdır.

TÜRK EXİMBANK KREDİLERİ

A) KISA VADELİ İHRACAT KREDİLERİ

• Kobi İhracata Hazırlık Kredileri
• Reeskont Kredileri
• İhracata Hazırlık Kredileri
• Dış Ticaret Şirketleri İhracat Kredisi (DDTŞİK)
• Sevk Öncesi İhracat Kredileri (SÖİK)
• Sevk Sonrası Reeskont Kredisi (SSRK)

B) ORTA VE UZUN VADELİ İHRACAT KREDİLERİ

• Marka Kredisi
• Özellikli İhracat Kredisi
• Avrupa Yatırım Bankası Kredisi (AYB)
• İhracat Yönelik İşletme Sermaye Kredisi (İYİSK)
• İhracata Yönelik Yatırım Kredisi
• Gemi İnşa ve İhracatı Finansman Programı

REESKONT KREDİLERİ

İhracatçılara ve döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerde bulunan firmalara TCMB kaynaklarından kullandırılan düşük maliyetli ihracata endeksli kredilerdir.

ÖZELLİKLERİ

• 360 güne kadar erteleme yapabilirsiniz.
• Para birimi cinsinden kaynak maliyetleri Euribor veya USD Libor olarak belirlenir.
• İhracata yönelik mal üreten üreticiler, döviz elde etmek için hizmet ihraç eden firmalar ve tüm ihracatçılar kullanabilir.

İHRACATA HAZIRLIK KREDİLERİ

TL İhracat Hazırlık Kredileri, ihracata yönelik çalışan firmaların işlemlerinin finansmanı amacıyla, ihraç konusu malların yurt dışına gönderilmek üzere yüklemesi yapılmadan önce (ihracat hazırlık kredisi olarak) veya yüklemeden sonra kullanılır.

ÖZELLİKLERİ

• Maksimum kredi vadesi 24 aydır.
• TL İhracat Kredileri sadece Aylık Eşit Taksit (AET) yöntemiyle kullanılabilmektedir.
• İhracat amaçlı kullanılan bu krediler vergi, harç ve resimden muaftır.
• Riski TL olarak izlenir ve faizi TL olarak işlenir.
• Kredi limiti, şirketin kredi değerliliği göz önüne alındığında bağlayıcıdır.

DIŞ TİCARET ŞİRKETLERİ İHRACAT KREDİSİ

Bu kredi, Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) ve Sektörel Dış Ticaret Şirketlerinin (SDTŞ) ihracat faaliyetlerine ilişkin finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla verilmektedir.

SEVK ÖNCESİ İHRACAT KREDİSİ (SÖİK)

Katılımcı bankaların sevkiyat öncesi ihracat kredisi programları aracılığıyla kullandırılan kaynaklar, müşterilerin ihracata yönelik mal üreten imalatçıların ve ihracatçıların finansman ihtiyaçlarını karşılamak için bu kapsamda ihtiyaç duydukları finansmanı artırmalarına olanak sağlamaktadır. Dış ticaret sermaye şirketleri (DTSŞ) hariç, ihracatçılar, imalatçı niteliğine sahip ihracatçılar ve ihracata bağlı mal üreten imalatçılar bu kaynağı kullanabilir. 120 gün ve 180 gün vadeli SÖİK Katılım TL fonlama ödemelerinde, vade seçeneği kullanılarak tek taksit ödemesi olduğundan, ilgili dönem sonunda temettü ve anapara ödemeleri birlikte tahsil edilir, karşılık gelen temettü ve anapara tutarları her dönem sonunda birlikte toplanır.

ÖZELLİKLERİ

• SÖİK Katılım TL kredileri sadece mevcut Eximbank kriterlerini, Sıfır Faizli Bankacılık İlke ve Kriterlerini ve Danışma Kurulu kararlarını sağlayan KOBİ’lere kullandırılacaktır.
• Protokol kapsamında kullandırılan krediler 120, 180, 360 ve 540 gün vadelerinde gerçekleştirilebilmektedir.
• Katılımcı bankaların sevk öncesi ihracat kredi programlarında kullanılan nakit fonlar TL/USD/EURO döviz opsiyonları ile kullanılabilmektedir.
• Özellikle yatırım sürecindeki KOBİ segmentindeki müşterilerin finansman ihtiyaçları uygun kâr paylaşım oranları ile karşılanmaktadır.

SEVK SONRASI REESKONT KREDİSİ (SSRK)

Sevk sonrası reeskont kredileri ile Eximbank, ihracat alacaklarını sevkiyat sonrası dönemde finansman ihtiyacını karşılamak üzere iskonto etmektedir. Müracaat halinde, ihracatçı, imalatçı, ihracatçı ve karşılığında ihracata yönelik mal üreten imalatçıların müteakip teslim satışları için yabancı para cinsinden düzenlenen fatura ve belgeler karşılığında serbest döviz olarak Türkiye İhracat Faturalandırması Menşeli Malların Nihai İhracatının Finansmanı İhracat sevkiyattan sonra yapıldığı için , sevkiyat sonrası finansman, müşterilerimizin ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlamaktadır.

MARKA KREDİSİ

Yurtdışı menşeili markaların satın alınması ve Türkiye menşeli markaların tanıtımı kapsamında yurt dışında yapılan harcamalar için fon sağlanmaktadır. Programın üst sınırı 75 milyon ABD dolarıdır.

KİMLER FAYDALANABİLİR

• Türkiye’de döviz kazandırıcı alanda faaliyet gösteren firmalar bu programdan faydalanabilmektedir.
• İhracat için mal üreten Türkiye merkezli üretici, üretici – ihracatçı ve ihracatçı firma.
• Türkiye’de yerleşik serbest bölgelerde üretim veya ticaret yapmak üzere geçerli faaliyet belgesine sahip şirketler faydalanabilmektedir.

ÖZELLİKLİ İHRACAT KREDİSİ

Özellikli İhracat Kredisi Programı, ihraç edilecek malın üretim süreci veya satış koşulları nedeniyle vadesi 12 ayı aşan, yeni pazar yeri, yeni ürün gibi özel ihracat projelerinde firmalara yardımcı olmaktadır.

AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDİ (AYB)

Avrupa Yatırım Bankası ile banka arasında yapılan anlaşma ile KOBİ’leri destekleyen, uygun faiz oranı ve vadelerle yeni yatırımların finansmanı için AYB kredilerinden faydalanabilir veya şirketinizin likidite ihtiyacını karşılayabilirsiniz.

ÖZELLİKLERİ

• Yasaklı sektörler dışındaki diğer sektörlerde faaliyet gösteren şirketler finansmana hak kazanır.
• Kredi, yatırım ve kurumsal finansman olarak ikiye ayrılır. Yatırım kredileri azami 7 yıl, azami 2 yıl ödemesiz, kurumsal finansman kredileri azami 4 yıl ve azami 1 yıl ödemesiz dönemlidir.
• Krediden 250’ye kadar çalışanı olan küçük işletmeler ve 1.500’e kadar çalışanı olan orta ölçekli işletmeler yararlanacak.
• Fonlar TL, USD ve EUR para birimlerinde sunulmaktadır.
• Yasaklanmış sektörler dışındaki tüm sektörlerdeki KOBİ’ler uygundur.
• Maksimum kredi limiti 5 milyon €’dur.
• Maksimum yatırım 25 milyon €’dur.

İHRACATA YÖNELİK İŞLETME SERMAYESİ KREDİSİ (İYİSK)

İhracata yönelik işletme sermayesi finansman programımız kapsamında hammadde, ara mal alımları, mamul, mamul, elektrik, su, doğalgaz ve işçilik giderleri gibi işletme sermayesi ihtiyaçlarınızı bir ay süreyle finanse edilmesidir. Kredi başvuru tarihinden 180 gün öncesine kadar teslim edilir. İhracata yönelik işletme kredisi programının program limiti 75.000.000$’a kadar olup, krediler Euro veya ABD Doları cinsinden verilmektedir.

KİMLER FAYDALANABİLİR

• Türkiye’de kurulu, serbest bölgelerde üretim veya ticaret yapmak üzere geçerli faaliyet izin belgesine sahip şirketlerimiz,
• Döviz elde etmeye yönelik hizmet ve faaliyetlerde bulunan şirketlerimiz,
• Üreticilerimiz ve Türkiye’ye ihraç amaçlı üretim yapan üreticilerimiz, üretici – ihracatçılarımız, ihracatçılarımız faydalanabilmektedir.

İHRACATA YÖNELİK YATIRIM KREDİSİ (İYYK)

GEMİ İNŞA VE İHRACATI FİNANSMAN PROGRAMI

Gemi inşa/ihracatçı/ithalatçı firmaların gemi inşa aşamasında finansman ihtiyaçlarını karşılıyor, rekabet güçlerini destekliyor, yurt dışı müşteriler ve finans kuruluşları nezdindeki kredibilitelerini arttırılmasıdır.

KREDİLER: Programın bir parçası olarak kullanılan krediler. Alıcı firma ile yapılan sözleşme kapsamında proje bazında gemi inşa eden/ihracat yapan ihracatçıların gemi inşa maliyetlerinin finansmanı. 

TEMİNAT MEKTUBU: Programımız kapsamında düzenlediğimiz teminat mektupları ile finansmanı yapılmaktadır.

Alıcının şirketi, Alıcının bankası/finansal kuruluşu tarafından geminin finansmanı amacıyla inşaat sırasında yapılan avans ödemeleri ve bundan doğan faizler; Bu, proje ile ilgili gemilerde kullanılan makine ve teçhizatın vadeli ithalatına ilişkin ödeme yükümlülüklerini ve belirli limitler dahilinde yurt içi vadeli işlemlere ilişkin ödeme yükümlülüklerini içerir. Verilen kredi/teminat beyannamesi tutarı ve süresi, alıcı ve satıcı firmalar arasındaki sözleşme hükümleri dikkate alınarak proje ile ilgili olarak bankamız tarafından belirlenir. Satın alan firma ile imzalamış olduğunuz sözleşme tutarının %85’ine kadar kredi verebilir veya garanti limiti belirleyebilirsiniz. Her program, krediyi 25 milyon dolara kadar uzatmanıza ve garantili bir limit belirlemenize olanak tanır. Ayrıca bu limit dahilinde kredi ve teminatların aynı projede birleştirilmesi de mümkündür.

TÜRK EXİMBANK’IN KAYNAK YAPISI

87/11914 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Türk Eximbank’ın kaynakları şunlardır:

A) ÖZ KAYNAKLAR

• İhtiyarlar
• Sermaye

B) YABANCI KAYNAKLAR

• Mevzuat ve 3332 Sayılı Kanunun 3.maddesine göre Bakanlar Kurulu Kararı ile bankaya sağlanacak kaynaklar,
• Yerli ve yabancı kredi ve finans kuruluşları, yerli ve yabancı kuruluşlar, uluslararası finans ve sermaye piyasalarında verilen krediler,
• Bankanın amaçlarına ulaşması için yaptığı faaliyetler sonucunda oluşan fon,
• Diğer ulusal ve uluslararası kaynaklar
• Fonlardan sağlanan kaynaklar,
• Türkiye Cumhuriyet Bankaları ve Merkez Bankaları tarafından sağlanan krediler,
• Bankaların iç ve dış piyasalarda menkul kıymet ihraçları sağlanan kaynaklar.

REKABETÇİ FAİZ ORANLARI

TÜRK EXİMBANK

• Döviz: Libor / Euribor + %0,40 – 4,0
• Türk Lirası: %14,79

TİCARİ BANKALAR

• Döviz: Libor/ Euribor +%5,5 – 6,0
• Türk Lirası: %28,27

KREDİLENME SÜRECİ NASIL İŞLER?

DOĞRUDAN KREDİLER

• Şirket, ilgili başvuru belgelerini bankaya sunar.
• Şirketin cari yıllık mali tabloları ve verileri alınır.
• Şirket finansal analiz ve bilgi raporları oluşturur uygun bulunursa kredi tahsis edilir.
• Krediyle ilgili teminat tesis edilir.
• Kredi başvurularının ve araştırma raporlarının incelenmesi yapılır.
• Krediyle ilgili sözleşmeler akdedilir.
• Kredi tutarı şirkete aktarılır.
• Şirket ihracatını yapar.
• Şirket geri ödeme döneminde geri ödemesini yapar.
• Şirket, finansman kapsamındaki ihracat taahhütlerini kapatır.
• Şirketten alınan teminatlar iade edilir.

ARACI BANKA KREDİLERİ

• Şirket aracı bankaya başvurusunu yapar.
• Aracı banka başvuruyu ana bankaya iletir.
• Yapılan kredi başvurusu incelemeye alınır.
• Yapılan kredi başvurusu uygun bulunursa kredi tahsis edilir.
• Kredi ücreti aracı bankaya iletilir.
• Şirket ihracatını yapar.
• Geri ödeme dönemi geldiğinde aracı banka ödemeyi ana bankaya yapar.
• Şirket kredi kapsamında ortaya çıkan ihracat taahhüdünü aracı banka tarafından kapatır.

KAPSANAN RİSKLER

TİCARİ RİSKLER

Alıcının,

• Borçlarını kapatamaması,
• İflasını vermesi,
• Borçlarını ödeyememekten acze düşme durumuna gelmesi,
• Tasfiye kararının alınması,
• Borçlarla ilgili konkordatonun ilan edilmesi.

POLİTİK RİSKLER

• Kamu alıcısının bedeli ödeyememe durumu,
• İthal işlemleriyle ilgili müsaadelerin iptal olması,
• Transferlerle ilgili kısıtlamalar ve yasaklar,
• Alıcının ülkesindeki ya da Türkiye sınırlarının dışında ürünlere el konulması veyahut benzer durumlar,
• Alıcının ülkesinde meydana gelebilecek iç savaş, isyan, savaş veya benzeri durumlar dolayısıyla satın alınan ürünlerin bedellerinin ödenememesi.

YURTİÇİ BANKALAR ALICI KREDİLERİ ORTAKLIK VE ŞUBE AĞI

TÜRKİYE İŞ BANKASI

ORTAKLIK

• Hollanda
• Bulgaristan
• Rusya
• Almanya
• Fransa
• Gürcistan
• İsviçre

ŞUBELER

• KKTC
• Kosova
• Bahreyn
• İngiltere
• Irak

ZİRAAT BANKASI

ORTAKLIK

• Türkmenistan
• Kazakistan
• Almanya
• Rusya
• Bosna Hersek
• Azerbaycan
• Gürcistan
• Karadağ
• Özbekistan

ŞUBELER

• Suudi Arabistan
• Bahreyn
• Irak
• İngiltere
• A.B.D
• Yunanistan
• Kosova
• Bulgaristan
• KKTC

A&T BANK

• Kuveyt Investment Co.
• Libya

HALKBANK

ORTAKLIK

• Makedonya
• Sırbistan
• Macaristan
• Hollanda

ŞUBELER

• KKTC
• Bahreyn

İSLAMİ KALKINMA BANKASI

İSLAM KALKINMA BANKASI KURULUŞ AMACI

• Üye ülkelerde kalkınma faaliyetlerine katkı sağlayan insan kaynaklarına eğitim olanakları sağlamak,
• Üye devlet kuruluşlarına veya verimli projelere sermaye bağışlamak,
• Müslüman ülkelerde ekonomik, finansal ve bankacılık işlemlerinin İslami kurallara göre yürütülmesi için araştırmalar yapmak,
• Üye devletler arasında teknik işbirliğini desteklemek ve teknik yardım sağlamak,
• Üye devletler arasındaki ticaretin gelişmesine yardımcı olmak, gerekli araştırmaları yapmak,
• Üye Devletlerde kamu ve özel sektör projeleri için finansman sağlamak.

İSLAM KALKINMA BANKASI ÜYELERİ

• Türkiye
• Maldivler
• Suudi Arabistan
• Suriye
• Irak
• Filistin
• Afganistan
• Somali
• Pakistan
• Cezayir
• Özbekistan
• Tacikistan
• Arnavutluk
• Azerbaycan
• Türkmenistan

KAYNAKÇA

• Eski, S., & Anlı, A. (2021). Türk Eximbank kredi tahsis uygulaması.
• ÖZTÜRK, S., SÖZDEMİR, A., & KOÇBULUT, Ö. G. Ö. TÜRK EXİMBANK PROGRAMLARININ TÜRKİYE İHRACATINA ETKİLERİ VE AB/DTÖ’ YE UYGUNLUĞU EFFECTS OF TURKISH EXIMBANK PROGRAMME’ S ON TURKISH EXPORTS AND AGREEABLENESS OF.
• Topçu, M. (2004). Türk Eximbank Kredi Programları, İhracat Kredi Sigortası ve Garantisi (Doctoral dissertation, Marmara Universitesi (Turkey)).
• https://tedeport.org/index.html
• https://www.kirikkaletso.org.tr/ktso/dosyalar/Türk%20Eximbank%20-%20Kırıkkale%20TSO20022019.pdf
• https://islamansiklopedisi.org.tr/islam-kalkinma-bankasi

Instagram Hesabı‘mızı da takip edebilirsiniz!