Sosyal Ticaret Nedir?

Sosyal ticaret, sosyal medyayı ve sosyal etkileşimi destekleyen çevrimiçi medyayı ürün ve hizmetlerin çevrimiçi satın alınmasına ve satılmasına yardımcı olmak için kullanıcı katkılarını içeren elektronik ticaretin bir alt kümesidir.

E – Ticaret artık hepimizin kullandığı kullanmasa bile bildiği ve araştırdığı bir kavramdır. Ama son zamanlarda sıkça artan sosyal medya kullanımı sayesinde çoğu kişinin haberi olmadan kullandığı yeni bir kavram ortaya çıkmaya başladı buda sosyal ticaret. Bu sosyal ticareti ise her gün mutlaka uğradığımız hayatımızın bir parçası haline gelen sosyal medya üzerinden yapıyoruz. Bu kavram ilk olarak 2005 yılında Yahoo tarafından kullanıldı ancak 2010 yılından sonra yaygınlaşmaya ve kullanılmaya başlandı. Dijital ticaret ile Sosyal Medya’nın kesişimini ifade eden bu kavram aslında bir satın alma işlemi değil daha çok ‘’kullanıcıları yönlendirme yoluyla pazarlama faaliyetinde bulunmak’’ olarak tanımlanabilir.

Social Commerce yada s-ticaret olarak da adlandırılan Sosyal Ticaretin tam tanımı, sosyal medya platformlarından yapılan ya da yönlendirilen alışveriş, kısaca sosyal ticaret. Her ne kadar bugün elektronik ticaretin bir uzantısı olarak görülse de, global markaların sosyal medya üzerinden yeni satış kanalları oluşturmasıyla birlikte yakın zamanda bu kavramın e-ticaretten ayrıldığını da görebiliriz.

Sosyal medya ticareti, sosyal medya üzerinden hizmetlerin ve ürünlerin satışı demektir. Bu ticarette ki önemli konu kişisellik üzerinden ilerlemesidir. Yani biz sosyal medyada kendi zevklerimize ve ihtiyaçlarımıza göre kişileri ve firmaları takip ederiz, izleriz. Sosyal ticaretin en büyük farkı bu kişiselliği kullanmaktır. Çünkü bu şekilde kişiler ve firmalar müşteriler ile sosyal medya sayesinde birebir iletişime geçip birebir ürünlerini kolay bir şekilde pazarlamasını yaparlar.

Sosyal ticaret, doğası gereği etkileşimli bir sosyal deneyimdir ve markaların izleyicileriyle birçok düzeyde bağlantı kurmasına olanak tanır. Bu nedenle şirketler, sosyal platformlar aracılığıyla marka bağlılığına ve etkileşimlerine dayalı olarak kullanıcı verilerine ek olarak faydalı müşteri geri bildirimi toplayabilir. Sosyal medya, tüketicilerin arkadaşları ve hayran oldukları markalarla kolayca ağ kurmasına ve etkileşim kurmasına olanak tanır.

2010 yılında Instagram’ın çıkmasıyla birlikte sosyal ticarette önemli gelişmeler ve değişimler oldu. Sosyal medyanın Dünya çapında hızla yayılması ve gelişmesi, internet ve telefon kullanımının da artması ile birlikte varlığını günden güne artıran bir kavramdır sosyal ticaret. Bu hızlı büyüme e-ticaret kullanımını azaltır mı bir şey diyemeyiz ama alternatif olacağı kaçınılmazdır.

Yeni işletmelerin özellikle son zamanlarda artan butik hesapların, herhangi bir web site yada e-ticaret alt yapısı satın almadan kolay bir şekilde sosyal medya uygulamasına kayıt olup kendine özgü bir sosyal medya hesabı oluşturması sayesinde ürün veya hizmetlerini pazarlaması ve satışlarını gerçekleştirmesi oldukça kolaydır. Bu şekilde de e-ticaret gibi ürün veya hizmetini Türkiye’nin bir ucunda ki müşterilerin görmesini sağlayabilir ekstra olarak müşteriler ile özel iletişime geçebilir işletmesi hakkında olumlu olumsuz geri dönüşler alabilir. Buradan çıkaracağımız şey ise e-ticarete olan ilginin azalıp azalmadığının tartışılmasıdır.

Sosyal ticaret ile e-ticaretin bu rekabet ortamı diğer yandan reklamcılık alanında da dijital reklamcılık ile sosyal medya reklamcılığı arasında bir rekabete de neden oluyor.

Sosyal ticaret, şirketlere şu amaçlara ulaşmada yardımcı olmayı amaçlar. İlk olarak, sosyal ticaret, şirketlerin müşterilerin sosyal davranışlarına göre markalarıyla müşterilerini meşgul etmelerine yardımcı olur. İkincisi, müşterilerin web sitelerine geri dönmeleri için bir teşvik sağlar. Üçüncüsü, müşterilere markaları hakkında web sitelerinde konuşmaları için bir platform sağlar. Dördüncüsü, müşterilerin araştırmak, karşılaştırmak ve nihayetinde rakibiniz yerine sizi seçmek için ihtiyaç duyduğu tüm bilgileri sağlar, böylece başkalarından değil sizden satın alır.

Sosyal ticaret platformlarında kullanıcı deneyimi; kişiselleştirme taktikleri kullanılarak kolayca geliştirilebilir ve optimize edilebilir. Müşterilere, satın alma yolculuğunun doğru aşamasında doğru mesajla ulaşmak ve onları satın alma kararlarına yönlendirmek önemlidir. Kişiselleştirme, kullanıcılar bir işlemi tamamlamaya doğru ilerlerken sürtünme noktalarının en aza indirilmesine katkıda bulunacak ve onları ihtiyaçlarına özel kişiselleştirilmiş içerikle meşgul edecektir. Ek olarak Instagram, Facebook ve Pinterest gibi platformlar şirketlere sonsuz müşteri verisi sağlayabilir. Müşterinin son zamanlarda neleri görüntülediğini, etkileşimde bulunduğunu ayrıca yaşları ve coğrafi konumları gibi diğer veri noktaları gibi bu platformlardan öğrenmenin yararlı olabileceği bazı bilgileri içerir. Genel olarak, bu veriler hedef kitle üyelerini hedeflemeyi kolaylaştıracaktır.

Sosyal ticaretin bu gidişatı, reklamcılık sektörünün yanı sıra ödeme sistemleri, kargo ve lojistik sistemleri gibi alıcı ile satıcı arasındaki etmenlerin de değişmesine neden olmuştur. Nitekim, kargolarda şeffaf paket uygulaması; ödeme sistemlerinde ise Shopier, EasyPay, Like2Buy (Curalate) gibi alternatif sistemlerin geliştirilmesi yine sosyal ticaretin sonuçlarıdır. Sosyal ticaret ile genellikle C2C (Costumer to Costumer) alışveriş metodu kullanıldığından ve söz konusu sosyal ağların altyapılarının bu sistemi destekleyecek şekilde kurulmamasından dolayı, dışardan yardımcı alternatiflerin kullanılması zorunlu oluyor.

E-TİCARET VE S-TİCARET ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

Benzerlikleri olsa da, sosyal ticaret ve e-ticaret aynı şey değildir. Birincisi, e-ticaretteki etkileşimler, ticari web sitelerinden ve benzersiz bir uygulama gibi diğer dijital platformlardan yönetilir. Bu arada sosyal ticarette etkileşimler sadece Facebook ve Instagram gibi sosyal ağlarda gerçekleşmektedir. E-ticaret ayrıca tipik olarak birkaç adım içerir ve alıcının yolculuğunu uzatır. Sosyal ticaret ile bir işlem sadece üç ya da daha fazla adımda tamamlanır.

S-ticaret her ne kadar e-ticaretin uzantısı olarak görülse de sunduğu birçok avantaj ile ondan ayrılır ve kendi ayakları üzerinde durması da söz konusudur.

Sosyal ticaretin en önemli avantajlarından biri, işletmeniz için herhangi bir internet sitesi yada altyapı hizmetine ihtiyacınızın olmamasıdır.

Ayrıca sosyal ticaret sosyal medyanın algoritması sayesinde daha çok müşteri trafiği yapmakta ve pazarlama maliyetlerinden de kurtulmanıza yaramaktadır.

Sosyal medya üzerinden yapılan ticaret doğası gereği alıcı ve müşterilerin direkt olarak iletişim kurmasını sağlar bu sayede ise işletmenizin olumsuz yanlarınızı ve geliştirmeniz için geri bildirimler alabilirsiniz.

S-ticareti rakiplerinden ayıran bir diğer özelliği de müşteri kitlenizi daha detaylı bir şekilde inceleyebilmeniz. E-ticaret işletmeleri müşteriler hakkında bilgileri yalnızca istatistik verileri olarak sunarken S-ticaret kitleniz hakkında daha detaylı ve kişisel bilgiler edinebilmenize ve hizmet veya ürünlerinizi elinizdeki verilere göre çeşitlendirebilmenize yardımcı olur çünkü müşteriler ile birebir konuşabilir olumlu ya da olumsuz gelen geri dönüşleri bir çok kişiden duyabilirsiniz.

Türkiye’de yapılan bir ankete göre tüketicilerin %83’ü, bir ürünü satın almadan önce çeşitli sosyal medya platformlarında ürün hakkında araştırma yapıyor. Ek olarak bu platformlarda bulunan “satın al” butonunun, beğendiği ürünleri satın almasında etkili olduğunu söyleyen %16’lık bir kesim de var. Tüketicilerin %61’ini etkileyen en önemli nokta ise ürün için sosyal medyada yapılan yorumlar. Büyük bir çoğunluk, yapılan olumlu yorumların alışveriş tercihleri için belirleyici olduğundan bahsediyor.

Mobil kullanımının artışı ile beraber tüketiciler sosyal medyayı daha aktif bir şekilde kullanmakta. Dolayısıyla artık işletmeler e-ticaret sitelerini sosyal ticaret kanalları ile birleştiriyor, reklam veriyor bu sayede tüketicileri sitelerine yönlendirip geri dönüşüm oranlarını artırıyorlar.

Web 2.0 sonrası e-ticaretin hız kazanan değişimi sosyal ticaretle devam etmektedir. Teknoloji ve internet kullanımları nasıl e-ticaretin büyümesine, gelişmesine ve yeniliklerine vesile olduysa sosyal medya ile ortaya çıkan sosyal ticaret de bu ilerlemenin bir ürünüdür. Günümüzde sosyal medya aynı zamanda bir pazar alanı işlevine sahiptir. İçerisinde üretici, tüketici ve geliştiricilerin yer aldığı bu iletişim kanallı pazar, ürün için herkesin kolaylıkla etkileşime girebildiği bir alandır. Web 2.0’la birlikte geleneksel müşterilerin sosyal ortamda da uyum sağlamaları kolaylaşmış böylelikle etkileşim ve içerik üretimi hem müşteri hem de işletmeler açısından fayda sağlar hale gelmiştir. Sadece e-ticaret değil tüketici de gelişmelere ayak uydururken değişmektedir.

Tüketicilerin gün geçtikçe daha fazla online alışveriş yapması sonucunda s-ticaret yöntemi daha da gelişmektedir. E-ticaret ile s-ticaret arasındaki bağlantı alışveriş yapılan sosyal ağların çeşitli markalarla kurduğu bağlantıyla kendilerine yönlendirmesi ile gerçekleşiyor. Ayrıca son zamanlarda yapılan araştırmalara göre en etkili e-ticaret pazarının s-ticaret olması nedeniyle markalar hesaplarını satış amacıyla kullanmaya başladı.

SOSYAL KEŞİF

Sosyal keşif sayesinde, sosyal medya, kullanıcıların ilgisini çeken yeni ürün bulmak ve keşfetmek için çok güzel ve etkili yöntemler sunar. Günlük hayatta da karşılaştığımız gibi bir kullanıcı beğendiği bir ürünü çevresine önerir. Kulaktan kulağa bu ürün yayılır daha ilgi çekici olur ve paylaşılır. Sosyal medyada da bu geçerlidir. Kullanıcılar da kendi ihtiyaçlarına göre ve sevdikleri kişileri takip eder, onların paylaştıkları ve önerdikleri ürün veya hizmetler ilgi çekici gelir ve uzun süredir takip ettikleri için ve artık birçok kişi tarafından takip edilip tanındığı içinde güvenilir bulurlar. Ve o ürün veya hizmeti doğası gereği merak ederler ve birde ihtiyacı olan bir şey ise alma eğiliminde olurlar.

Büyük ve artık markalaşmış sosyal medya hesapları ya da tanınmış kişiler ürün veya markalardan söz ederken bunları gönüllü olarak reklamlarını yapar ve çoğu zaman adeta satın alma danışmanı gibi hareket ederler. Bu butik hesapları içinde geçerlidir. Örneğin hiçbir şekilde satış danışmanı olmamış olsun ya da okulunu okumamış olsun, sosyal medyada da birçok örneği olduğundan onları takip ederek ve araştırarak kendini geliştirip bir butik hesabı açabilir ve ürünlerini evinden kolayca tanıtıp satışını yapabilir. Hatta bu butik hesapları birbirlerine destek olup sayfalarını büyütmektedirler. Ürünle ilgili sorularınız varsa sosyal medya üzerinden tanıdığınız insanlar soruya cevap veriyor ve sizin için uygun olan ürünü de tavsiye edebiliyorlar.

SOSYAL TİCARET NASIL YAPILIR ?

Tüketiciler üzerinde yapılan araştırmalara göre sosyal medya platformlarındaki reklamların, satın alma süreci üzerinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Kullanıcıların %37’si, ilgi çekici ve açıklayıcı olan bir görselin karar mekanizmalarını etkilediğini belirtmiştir. Ek olarak ürünü deneyimleyen müşterilerin verdikleri referans ise %32 oranında bir etkileşim sağlamıştır.

Genel olarak görsel odaklı bir kuruluşa sahip olan sosyal medya kanallarında, en fazla satış potansiyeline sahip olan sektörler giyim ve aksesuardır. İkinci sırada ise elektronik kategorisi yer alır.

Sosyal ticaret yapmak için uygulanması gereken süreçler:

Ürün katalogları oluşturmak
Müşterilerin ürün hakkında merak ettiği noktaları sorabilecekleri bir destek veya sohbet kanalı açmak
Detaylı ürün tanıtımı için videolar hazırlamak
Ürünler hakkında detaylı bilgi içeren açıklamalar yazmak
Sosyal medya üzerinden ödeme alabileceğiniz altyapıları kullanmak

Sosyal medya ağları alanında en geniş kitleye sahip olan Facebook, aylık 2,45 milyar aktif kullanıcıya sahiptir. Müşterilerinizle etkileşim halinde olabileceğiniz Facebook mağazaları için yapmanız gerekenler:

Ticaret Yöneticisinde hesap açın.
Bir koleksiyon oluşturun.
Mağazanızı yayınlayın.

Bir diğer önemli platform olan Instagram, s-ticaret alanında ilgi çekici bir vitrin görevi görmektedir. Bu sayede kullanıcılar “Keşfet” özelliği ile ürünlerinize ulaşabilmektedir.

Instagram üzerinde s-ticaret yapmanın ilk adımı bir işletme hesabı sahibi olmaktır. Standart bir profille kıyaslandığında işletme hesapları ekstradan çeşitli satış ve raporlama seçeneğine sahiptirler. Ek olarak oluşturacağınız hashtag’ler ile organik aramalarınızı güçlendirebilirsiniz. Müşterilerin beğenisine sunduğunuz ürünlere dair aşağıdaki bilgilere yer vermeniz gerekir.

Ürünün resmi
Ürün açıklaması
Ürünün fiyatı
Kullanıcıyı satın alma işlemi için web sitenize yönlendirecek bir bağlantı

Twitter üzerinden satış yapma işlemleri, diğer platformlar kadar öne çıkmasa da ürün ve hizmetlerinizin bağlantılarını tweet atarak paylaşabileceğiniz bir alandır. Bu tweet’ler sayesinde e-ticaret sitenizde yer alan ürün sayfalarına doğrudan yönlendirme yapabilir, ürün satışlarınızı artırabilirsiniz.

SOSYAL TİCARET ÖRNEKLERİ NELERDİR ?

Sosyal ticaret alanında en çok karşımıza çıkan platformlar; Facebook, Instagram ve Pinterest olmaktadır.

Facebook: Milyonlarca insana ulaşma imkanı sağlayan sosyal medya devi, kendi Facebook Business modülünü geliştirmiştir. Hangi hizmeti veya ürünü satarsanız satın, işletmenizi rahatlıkla taşıyabileceğiniz bir alandır.

Instagram: Yapılan araştırmalar gösteriyor ki ülkemizde s-ticaret alanı en çok Instagram üzerinden talep görüyor. Özellikle butik mağazacılık hizmeti ve platformun yaratılış olarak sosyal ticarete uygun olması, bu alanda ön plana çıkmasına yardımcı oluyor.

Pinterest: Sadece görsellik üzerine kurulu olan bu sosyal medya ağı, Türkiye’de çok aktif olmasa da pano oluşturma özelliği ile kolay alışveriş imkanı tanımaktadır. Bu sayede ürün kataloglarını rahatlıkla yükleyerek satışa dönüştürmek üzere pinleyebilirsiniz. Hatta ürünlerin benzer örneklerine göz atabilir ve giyim kategorisinde geziniyorsanız kombin önerisi bile alabilirsiniz.

Twitter: S-ticaret alanında rakiplerine göre daha zayıf kalan Twitter, çeşitli reklam ve kampanyalar için fırsat tanımaktadır.

Sosyal ticaretin kullandığı taktiklerinden bazıları şunlardır:

Kullanıcıları ürün stiline veya seçimlerine oy vermeye davet etme
Kişiselleştirilmiş alıcı seçenekleri sunmak
İzleyici tıklanmalarını çekmek için büyük ve çarpıcı grafikler uygulamak
Ürünü birden çok açıdan göstermek fotoğraflar ve videolar kullanmak
Kullanıcı tarafından gönderilen fotoğrafları, yorumları ve geri bildirimlere cevap vermek
Doğrudan ödeme yapmak
Ürünü satın alan kullanıcılara promosyonlar veya eşantiyonlar sunmak.

SOSYAL TİCARETİN FAYDALARI

1. SOSYAL MEDYADA ÇOK SAYIDA POTANSİYEL MÜŞTERİ VAR

İstatistiklere göre, 2020’de dünya genelinde 3,6 milyardan fazla sosyal medya kullanıcısı var ve bu sayının 2025 yılına kadar 4,4 milyara ulaşması bekleniyor. Bu kullanıcıların daha fazlasının sosyal medya üzerinden alışveriş yapmaya başlaması sosyal medya hesapları için büyük bir fırsat.

Özellikle Y kuşağı ve X kuşağı arasında yüksek düzeyde anlık satın alma göz önüne alındığında, sosyal alışveriş, müşterileri çekmek ve satışları artırmak için büyük bir potansiyele sahiptir. Müşteriler sosyal medya platformları üzerinden çok az veya hiç kesinti olmadan ödeme yapmasını mümkün olduğunca sorunsuz hale getirerek bu satın almaları güvenli hale getirebilirler.

2. GELİŞMİŞ SOSYAL MEDYA VARLIĞI VE MARKA BİLİNİRLİĞİ

Marka bilinirliği oluşturmanın önemli bir yolu, etkileyici pazarlamadır.

Elbette, profesyonel bir sporcunun, oyuncunun veya ünlünün ürünlerini desteklemesi her e-ticaret markasının hayalidir. Ne yazık ki bu, kısıtlı bir bütçeye sahip birçok küçük marka için erişilebilir seçenek değildir.

Neyse ki, etkileyici pazarlama son yıllarda yeni bir anlam kazandı, çünkü müşteriler tavsiye için tanınmış kişileri aramıyorlar daha ziyade, büyük ölçüde yaşam tarzları kendilerine benzeyen sevdikleri ve güvendikleri küçük sosyal medya hesaplarından özgünlük arıyorlar.

3. HEDEF KİTLENİZE ULAŞABİLİRSİNİZ

Sosyal ticaret, müşterilerinizle anında iletişim kurmanızı sağlar. Bu sayede kendi içeriklerinizi yaratıcı ve dikkat çekici bir şekilde üreterek sosyal medya hesabınızın sesini duyurabilirsiniz. Onun için sosyal medya mükemmel fırsat sunar.

Birçok sosyal medya platformu, kullanıcıların sitenize ne kadar rağbet gösterildiğinin, ne kadar ürün satıldığını gösteren analizleri mevcuttur. Bu bilgileri kullanarak hesabınızı ve içeriklerinizi hedef kitleye göre yeniden oluşturabilirsiniz.

Hedef kitlenize ulaşmak için önce hedef kitlenizi tanımalısınız ve ona göre bir sosyal medya platformu tercih etmelisiniz.

4. UYGUN, SORUNSUZ SATIN ALMA

Satın al düğmesi ve uygulama içi ödeme gibi birçok platformdaki özelliklerle sosyal ticaret, satın alma sürecindeki gereksiz adımların kaldırılmasına yardımcı olur. Satış sırasında ki her ek adımda, müşterinin ilgisini kaybetme ve sayfanızı terk etme riski daha fazladır.

Ancak, kullanıcıları satın almaları boyunca uygulamada tutan sorunsuz bir satın alma süreci oluşturarak bu riski en aza indirebilir ve satışları artırabilirsiniz.

Örneğin, bir Instagram kullanıcısını uygulamadan yönlendirmek ve e-ticaret sitenize aktarmak yerine, platform artık “Instagram’da Ödeme Yap” seçeneği sunuyor. Böylece, kaydırma sürelerini kesintiye uğratmak yerine, müşterilerin sosyal medyada geçirdikleri zamanın tadını çıkarırken markanızı keşfetmelerini kolaylaştırabilirsiniz.

5. SOSYAL KANIT VE GÜVENİLİRLİK

E-ticaretin gerçeği şu ki, birçok müşteri markanıza hemen güvenmeyebilir. Birçoğu, müşteri incelemelerini okuyana, ürünleri karşılaştırana veya ürün veya hizmetiniz için kefil olabilecek diğer müşterilerle konuşana kadar tam olarak ikna olmayabilir.

Neyse ki, sosyal ticaret sosyal kanıtlarla birlikte gelir. Büyük ölçüde yorumlar, beğeniler, takipler ve paylaşımlar gibi kullanıcı tarafından oluşturulan içerikler aracılığıyla markalar, müşterilerin daha fazlası için geri gelmesini sağlayan olumlu bir geri bildirim döngüsü oluşturabilir. Ürünlerinizle etkileşime giren ve ürünlerinizi tanıtan kullanıcı sayısı arttıkça, diğer müşterilerin de markanıza güvenme olasılığı artar.

Sosyal kanıt oluşturmanın bazı somut yolları, müşterilere içeriğinizi paylaşmaları için kupon kodları, indirimler veya eşantiyon gibi teşvikler sağlamaktır.

AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI

Sosyal ticaretin faydaları çoktur. Daha deneyimli meslektaşlarınızın ticaretini gözlemleyerek, kendi başınıza ticaret yapmayı, deneyim kazanmayı, para yönetimi stratejilerini ve ilkelerini öğrenmeyi, fikirlerinizi ve deneyimlerinizi paylaşmayı, danışmanlık yapmayı ve yardım almayı öğrenebilirsiniz. Çok sayıda avantaja rağmen, sosyal ticaretin de bir dezavantajı vardır. Herkes profesyonel değildir, ancak herkes kendi stratejilerini uygulayabilir. Sosyal medya kopyalama ve dolandırma işleminde çok müsaittir. Sahte hesaplar veya dolandırıcılar sizi kopyalayabilir, isminizi vererek sizin üzerinizden sahte ürünler satabilir. Ciddi kayıplar almamak veya sermayeyi tamamen kaybetmemek için, ticaretini takip edeceğiniz kişileri dikkatli bir şekilde seçmelisiniz.

Sonuç olarak sosyal ticaret dünya çapındaki şirketler için çok kanallı satışta öncü bir trend olmaya devam ediyor. Sosyal medyanın e-ticaret ile birlikte kullanılması, tüketicileri geleneksel e-ticaret web sitelerinin yapamayacağı şekilde eğitmeye yardımcı olabileceği açıktır. Kullanıcıları kişiselleştirilmiş içeriğe yönlendirmek, tüketicileri daha önce bilmedikleri ürün faydalarından haberdar etmek ya da güçlü ve uzun süreli müşteri ilişkileri, topluluklar oluşturmak olsun sosyal ticaret; bir pazarlama verimliliğini artırma potansiyeline sahip dijital pazarlama stratejisi trendi olmak ile birlikte satın alma maliyetlerini yenilikçi ve aşamalı bir şekilde azaltmaktadır.