Canlı Hayvan Taşımacılığı

Son dönemde canlı hayvan ithalatının Türkiye’nin gündemine oturması ile birlikte canlı hayvan taşımacılığına verilen önem artmıştır. Konu daha profesyonel düşünmeye itmektedir. Bölüm başlığında lojistik yerine Canlı Hayvan Taşımacılığı kullanılmasının nedeni; operasyonel süreçlere konu olan ve taşınan nesnenin canlı hayvan olması ve bu nedenle özel koşullara uygun taşınması gerekliliğidir. Eşya taşımacılığında temel kural, araç hacmi kullanımındaki verimlilik uygulamaları, yani tüm eşyayı doldurma yani kapasite kullanımındaki verimlilik esası canlı hayvan taşımacılığında uygulanabilir bir kural olmamaktadır. Sürece konu olan canlı hayvanlar Uluslararası düzenlemelerde yer alan ve özel bir kavram olan “ Hayvan Refahı “ şartları altında taşınmalıdır. Hayvanlar eşya gibi istiflenemezler. Sırt sırta, üst üste, mesafe ayrımı yapmadan yan yana taşınamazlar. Canlı hayvanın taşıma konusunu ülkemizde Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü dört ana başlıkta ele almaktadır. Buna göre;

• Küçükbaş hayvanlar,
• Büyükbaş hayvanlar (kesim , damızlık)
• Kümes hayvanları (tavuk, horoz, ördek, kaz, vb.)
• Diğer Canlı Hayvanlar (Yarış Atı , Evcil Hayvanlar, Şirk Hayvanları) gibi alt gruplardır.

Her grubun muhafaza koşulları (kümesleri, kapalı ve açık alanları) , muayene işlemleri yurt içi ve yurt dışı operasyon şartları farklı şekillerde gerçekleştirilmektedir. Avrupa Birliği’nde hayvan yaşam standardının kalitesini ifade eden hayvan refahı kavramı ortaya çıkmıştır ve hızla tüm dünyada kabul görmektedir. Uygun şartlarda yapılmayan sevkiyatlar hayvanlarda yaralanmalara, sakatlanmalara, hastalıklara ve ölümlere neden olmaktadır. Bu durum Gıda Tedarik Zinciri Yönetiminde et kalitesinin düşmesine neden olmakta ve ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Nakledilen tüm hayvanların nakil işlemleri sırasında sağlık ve temizlik şartlarının sağlanması gerekmektedir. Canlı hayvanların muayene ve taşıma gibi Lojistik süreçlerinde özel koşullara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu koşulların başında özel donanımlı araçlar ve taşıma sürecinin tüm aşamalarında veteriner bakım ve kontrolü gelmektedir.

CANLI HAYVANLARIN SEVKİYAT ÖNCESİ BAKIM VE KONTROL İŞLEMLERİ

Canlı hayvanların taşıma sürecinin başlaması ve izlenmesi, taşınacak hayvanların uzman kontrolünden geçirilmesi ile başlamaktadır. İlk işlem, günlük konuşma diliyle ifade etmek gerekirse “meraya uzman çağırmaktadır.” Bu işlem süreci taşınacak ticari malın kayıt altına alınmasının yanında cins ve miktar belirleme işlevini de sağlamaktadır. Halk sağlığının korunması amacıyla, tedarik zinciri perspektifi ile çiftlikten sofraya gıda güvenliğinin sağlanmasına yönelik en önemli adımlardan biri hayvanların kayıt altına alınması ve izlenmesidir. Ülkemizin coğrafi yapısının büyük ve hayvan hareketlerinin belirli bir dönemlerde çok yoğun olması nedeniyle, olabilecek salgın hareketlerinin kontrol altına alınmasıdır. Türkiye’de hayvan hastalıklarının en temel sebepleri arasında kaçak hayvan ticareti ve ruhsatsız hayvan pazarlarının büyük payı vardır. Sağlıksız koşullarda ülkeye sokulan bu hayvanlar başta şap hastalığı olmak üzere birçok hayvan hastalığının yayılmasına, hayvancılık ekonomimizin büyük zarar görmesine neden olmaktadır. Son yıllarda Doğu Anadolu Bölgesi’nin ekonomisinin temel geçim kaynağı olan hayvancılık büyük zarar görmüş, göç ve işsizlik artmıştır.

ÖZEL KARGOLAR

Hava yolu ile birçok kargo çeşidi taşınabilmektedir. Genel kargo olarak adlandırılan ve özel elleçleme gerektirmeyen kargolar hem yolcu hem de kargo uçaklarıyla taşınabilmektedir. Fakat bazı özel risk grubuna giren kargolar sadece kargo uçakları ile taşınabilmektedir.

Genel başlıkları ile özel kargoları şu şekilde sıralayabiliriz;

• Cenaze (Human Remain – HUM)
• Değerli Kargolar (Valuable Cargo – VAL)
• Canlı Hayvan (Life Animals – AVI)
• Bozulabilir Kargo (Perishable Cargo – PER)
• Ağır Kargolar (HEA)
• Tehlikeli Maddeler (DGR)

CANLI HAYVANLAR (LİVE ANİMALS – AVI)

IATA Canlı Hayvanlar Yönetmeliği’ne ( LAR ) uygun olarak kabul edilen ve taşınması uygun görülen canlı hayvanlardır. Canlı hayvanlar yönetmeliğine uygun şekilde yönetmelikle belirtilen kafes tiplerinin içinde taşınarak uçağa yüklenmelidirler. Birbirleri ile beraber taşınması uygun olmayan canlı hayvanlar kompartımanların farklı bölmelerine birbirlerini göremeyecek şekilde konumlandırmalı ve sıkıca bağlanmalıdırlar. Kompartımana azami miktarda mama ve su ile birlikte yüklenmeli , dökülmelerinin önüne geçilmelidir.

CANLI HAYVANLARIN TAŞIMA SÜREÇLERİ

KARA YOLU İLE CANLI HAYVAN TAŞIMACILIĞI

Kara yolunda canlı hayvan taşımalarında sorulacak soruların başında fiziksel ve sağlık şartları uygun olmayan hayvanlar uygun sağlık koşullarında taşınıyor mu? Hasta ve sakat hayvanlar araca bindiriliyor mu? Sorularıdır. Bu iki nokta Avrupa Birliği taşıma mevzuatlarına da girmiş olan “hayvan refahı” kavramı ile ilişkilidir. Ülkemizde hayvanlara zulüm etmemek yani kötü davranmak esastır. Bu ilke geleneksel bir örf ve ahlak kuralı haline gelmiştir. Araçların hayvan ihtiyaçları (yem -su vb.) yönünden tedarikli olmaları ve yeterli miktarda urgan, yular vs. ile diğer ilk yardım malzemelerinin bulundurulması gerekmektedir. Genel kurallara göre en az sekiz saati geçen taşımalarda dinlenme noktaları, yem ve su verilmesi ve temel kontrollerin yapılması gerekmektedir.

ÖRNEK UYGULAMA: YUNUS BALIKLARININ HAVA YOLU İLE TAŞINMASI

Yunus gibi gösteri hayvanlarının havayolu ile taşınmasında güzergah boyunca uyutulmamalarına karşılık sakinleştirilmektedirler. Kabin ısısı 13°C derecede sabitlenerek ” ıslak havlu hamaklara ” sarılarak taşınmaktadır.

Güzergâhlarda trafik-yol kontrol uygulamalarında, taşıma araçlarında yaralanmaya veya gereksiz yere acı ve ıstırap çekmelerine neden olabilecek şekilde aşırı olarak yüklenmiş hayvanlar ile hasta hayvanların bulunduğunun tespit edilmesi durumunda, bu tür hayvanları taşıyan araçlar zevkten alıkonulmalıdır. Bu durum sakatlanmış ve gebe hayvanların taşınmasını engellemektedir. Yeni doğum yapan hayvanların kara yolunda taşınması yasak kapsamındadır. Bu süre kesin olarak yönetmeliklerde belirtilmemiştir. Ancak uygulamada doğumdan sonra geçen 48 saat sürenin sonrasında taşıma yapılabilmektedir.

HAYVAN TAŞIMALARINDA ARAÇ KURALLARI

Araç içindeki hayvanların arasında yeterli boşluk bırakılmalıdır. Aracın taban döşemeleri arasında en az 2 cm, kalınlığında yataklık, sap, saman, talaş vb. maddeler serilir. Hayvanların kaçmaması için gerekli önlemlerin alınması ve değişik türden hayvanların taşınmasında araç içinde ayrı bölmeler oluşturulmaktadır. Bu bölmeler sağlam malzemeden yapılmalıdır. Bu önlemin amacı, seyahat esnasında çifte atma tos vurma gibi hayvan hareketlerinin önlenmesidir. Zeminin kuru otla uygun şekilde kapatılması gerekmektedir. Ayrıca Taşıma kabının içinde gübrenin emilmesini sağlayacak bir donanımın bulunması gerekmektedir. Hayvanların yüklenmesi ve boşaltılması için iskele, rampa ve köprülerin olması gerekmektedir.

ÖRNEK UYGULAMA: YARIŞ ATLARININ KARA YOLU İLE TAŞINMASI

Yarış Atlarının güzergah boyunca kafes içinde taşınmasında trafik içerisinde arkadan gelen aracın kornoya basmaması gerekmektedir. Çünkü Yarış Atları “korno sesini start verdi ” olarak algılamakta ve koşmaktadır.

Hayvanların iklimsel koşullardan etkilenmemesi için araç içinde belirli sıcaklık derecesi aralıklarında taşıma yapılmaktadır. Bu nedenle araçların klima ve diğer havalandırma düzenekleri ne sahip olması gerekmektedir. Özellikle yaz dönemlerinde konu daha fazla önem kazanmaktadır. Araç içi kümelemelerde yünlü hayvanların bir arada olması ortam sıcaklığını hızla yükseltmektedir. Hayvanlar için hava alma zorlaşırken oksijen miktarı düşmektedir. Terleme ve susamanın etkisi, hayvan davranışlarına yansımaktadır. Bu durum hayvanların sağlığının bozulması dolayısıyla et kalitesinde bozulmalara neden olmaktadır. Avrupa Birliği’nin Canlı Hayvan Taşımacılığına ilişkin düzenlemeleri sadece canlı hayvanların 50 km, ve üzerinde taşındığı süreçlere uygulanmakta, yaylacılıkla ilgili olarak taşımaya ilişkin düzenlemeler sınırlı kalmaktadır.

KARA YOLU HAYVAN TAŞIMACILIĞI İÇİN UYGUN KOŞULLAR

Hayvan taşımacılığında temel kural, sağlıklı olmayan hayvanların taşınamayacağıdır. Sağlık kontrollerinde hastalık taşıdığı görülen hayvanların araca yüklenmesi uluslararası kurallara göre yasaklanmıştır. Taşımaya başlamadan önce taşımanın sağlıklı bir biçimde gerçekleşeceği ve sonlandırılacağı “taşıyıcı” tarafından garanti altına alınmalıdır. Hayvanlar araç içerisinde taşınırken eziyet görmemeli ve sınırlı olsa bile hareket edebilme imkanına sahip olmalıdır. Nakliye esnasında ani fren, viraj vs. nedenlerle hayvan düşmemeli, diğer hayvanları ezmemeli , sakatlamamalı ve yaralanmamalıdır.

Gebelik süresinin sonuna yaklaşmış hayvanlar ile bir hafta içerisinde doğmuş hayvanlar taşınmamalıdır. Yeni doğmuş ve henüz karnı iyileşmemiş loğusa hayvanlar araca yüklenmemeli, üç haftadan küçük domuzlar, bir haftalık kuzular, on günden küçük buzağıların, taşınması zorunluluk olsa dahi uygun koşullarda taşınmalı ve en fazla taşınacakları mesafe 100 km olmalıdır. Aynı zamanda sekiz haftadan küçük köpek ve kedilerin taşınması dan kaçınılmalıdır. Bunun nedeni bu hayvanların doğal ihtiyaçlarını karşılayamamalarıdır. Gözleri kapalıdır.

Özel ilgi ve bakıma ihtiyaçları vardır. Hayvanların taşınma planları önceden hazırlanmalı, uygulamada koşullar değişmedikçe planın dışına çıkılmamalıdır. Taşıma sırasında hayvanların beslenmesi, bakımı ve belirli gruplarda sağılması için bir uzmanın, sürücüye refakat etmesi gereklidir. Aynı zamanda araçlar ısı kontrollü ve havalandırmalı olmalıdır.

Hayvanların yüklenme ve boşaltılmasını kolaylaştırmak için liftli (asansörlü) araç kullanılmalıdır. Araç, hayvanların seyahat sırasında beslenme ve su ihtiyaçları için özel tasarıma sahip oluklu olmalıdır. Yükleme ve boşaltma sırasında hayvana kötü muamele hayvanın yaralanması ve strese girmesine yol açacağından, bu tür davranışlardan kaçınılmalıdır.

CANLI HAYVAN TAŞIMACILIĞINDA OPERASYON SÜRECİ

Taşıma Zinciri, çoğunlukla üretim yeri olan mera ve çiftliklerde başlamakta teslim noktası (kesimhane, et kombinaları ve gıda üretim tesislerinde) son bulmaktadır. Yüklemeden önce düzenli olarak, hayvanlar veteriner kontrolünden geçirilmekte sağlıklı olanlar araçlara yüklenmektedir. Hayvanların yüklenmesi ile beraber her bir hayvan için veteriner raporu düzenlenmektedir. Taşıma uluslararası bir taşıma ise, Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığı’nın Bölge Müdürlükleri veya yetkili üniversite laboratuvarlarından alınacak sağlık sertifikası ile yükleme gerçekleştirilmektedir. Canlı hayvanlar mezbahaya geldiklerinde tekrardan bir kontrolden geçirilmekte ve sağlıklı olmayanlar ayrılmaktadır. Sağlıklı olanların kesimevine alınması ile birlikte Lojistik operasyon sona ermektedir.

Türkiye koşullarında ise Kurban Bayramı ve adaklık kurban satışı nedeniyle dönemsel olarak canlı hayvanlar taşınmakta , mera ve çiftliklerde başlayan lojistik süreç “celep” adı verilen aracıların hayvanı son kullanıcıya teslim etmesi ile sona ermektedir. Süt üretimi için canlı hayvan besiciliğine ise canlı hayvanların taşınması ancak hayvanların süt üretim tesislerinde sağılması için gönderilmesi nedeniyle gerçekleştirilmektedir.

DEMİR YOLU İLE CANLI HAYVAN TAŞIMACILIĞI

Canlı hayvan taşınmasında, demir yolu taşımasının kullanılması özel şartlara göre yapılmaktadır. Bu özel şartlar;

• Hayvanların taşınmasında sakınca olmadığına dair “Veteriner sağlık Raporu” nun çıkış istasyonuna ibrazı zorunludur.
• Bu taşımalarda, vagonlara yüklenecek hayvan sayısı vagonun m2 sine göre belirlenmiştir. Belirlenmiş sınırların dışına çıkılamaz.
• Bu taşımalarda, vagon başına bir refakatçi ve istenildiği takdirde bir çoban köpeği ücretsiz taşınmaktadır.
• Canlı Hayvanların tam vagon işlemli olarak taşınır ve taşıma ücretleri peşin alınır.
• 36 saatten fazla sürecek, taşımalarda mola verilmesi zorunludur. Mola istasyonları, ülkemizde resmi taşıyıcı olan TCDD Genel Müdürlüğü’nce belirlenmektedir.

Canlı hayvan taşımalarında vagon tipi olarak G ve H tipi Habis Kapalı Vagon tercih edilmektedir.

DENİZ YOLU İLE CANLI HAYVAN TAŞIMACILIĞI

Deniz yolu ile yapılan taşımalarda La Haye ve Visby kuralları uygulanabilmektedir. Deniz yolu ile canlı hayvan taşımaları yapılabilmekte olup, taşıma hükümleri genel olarak kara taşıması kuralları ile yapılmaktadır.

MEVZUAT

MENŞE ŞEHADETNAMESİ

İl Özel İdareleri tarafından basılır. Ticari malın üretildiği ülkeyi göstermektedir. Canlı hayvan taşımalarında zorunlu bir belgedir. Kaçak hayvanların ülkeye girmesini ve hastalık riski oluşturmasını engellemeyi amaçlamaktadır.

Küpeleme işlemi ile kayıt altına alınmamış sağır cinsi hayvanlar için menşei şahadetnamesi düzenlenmez. Küpelenmiş hayvanların uluslararası taşımalarda pasaport kontrolleri yapılır. Kulak küpe numaraları menşei şahadetnamelerine yazılır. Gerekli durumlarda başka bir kağıda, imzalı ve mühürlü şekilde listelenerek bu liste menşei şahadetnamesine eklenir.

Aynı şahsa veya firmaya ait olan araçlarla aynı gün sevk edilecek Hayvanlar için tek bir menşei şahadetnamesi alınması yeterlidir. Farklı ilçe sınırları içinde farklı yerlere gidecek hayvanlar için ayrı ayrı menşei şahadetnamesi düzenlenmelidir.

Hayvan park, pazar ve panayırları ile canlı hayvan borsalarına satış amacıyla getirilen hayvanların merkez ilçe veya ilçe içi hareketlerinde Menşe Şahadetnamesi, ilçeler veya iller arası hayvan hareketlerinde ise Veteriner Sağlık Raporları, sığır cinsi hayvanlar için ayrıca pasaportları hazır bulundurulacak, hayvanların sağlık muayene ve kontrolleri yapılacak; evrakları tamam olmayan, küpesiz ve sağlıklı olmayan bu tür hayvanların satış yerlerine girişlerine izin verilmeyecektir.

AB’ye uyum çerçevesi kapsamında IACS- Entegre İdare ve Kontrol Sistemi uygulamalarında (MERNİS, TAKBİS- Tapu kadastro bilgi sistemi, FADN- Çiftlik veri ağı muhasebe sistemi vb.) Türkiye’de hayvancılıkla uğraşan işletmelerin kontrolleri sırasında işletme ile ilgili bilgiler alınarak Veteriner Bilgi Sistemine (VETBİS) aktarılacaktır.

CMR MEVZUATI

Canlı hayvan taşımaları kara yolu ile yapılacaksa yurt dışı sigortalarda C.M.R Konvansiyonu hükümleri geçerlidir. CMR madde 17’de belirtildiği gibi eşyanın doğal yapısından dolayı zarara uğrama tehlikesi olan mallar kapsamı içinde yer almaktadır. Taşıma Konvansiyonu sadece evcil hayvanları değil, yabani hayvan taşımalarını da kapsamaktadır. Bu taşımalarda en önemli noktalardan biri de taşıyıcının sorumluluğudur. Taşıyıcı üç koşul altında sorumluluk altından çıkmaktadır.

• Taşıyıcının meydana gelen ziya ve hasarın canlı hayvan taşımacılığından kaynaklandığını tespit ettirmesi gerekmektedir.
• Taşıyıcının hasarın meydana gelmemesi için yapması gereken tüm yükümlülükleri yaptığını kanıtlaması gerekir.
• Canlı hayvanların araçlara yüklenmesi ve boşaltılması sürecinde belirlenmiş tüm talimatlara uyduğunu kanıtlaması gerekir.
• Canlı hayvan taşıyanlar bu üç koşulu yerine getirirse sorumluluktan kurtulmuş olurlar.

CANLI HAYVAN İHRACATI UYGULAMA ESASLARI

Yurt çapında kaçakçılığın önlenmesine dair 237 Sayılı Milli Güvenlik Kurulu Kararı çerçevesinde yapılan uygulamalar doğrultusunda, her yıl Gümrük Müsteşarlığı’na bağlı olarak ” Canlı Hayvan ve Et İhracatı Teknik Çalışma Grubu ” tarafından hayvan ihracatına yönelik kurallar belirlenir.

CANLI HAYVAN İHRACATI YAPILACAK GÜMRÜK KAPILARI

Canlı hayvan ihracatı yapılacak gümrük kapılarının tespitinde 3285 sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıta Kanunu ve buna bağlı yönetmeliğin ilgili hükümleri gereğince işlem yapılmaktadır.

Gümrük kapılarında sıkışıklığı önlemek amacıyla, özel surette imal edilmiş kapalı ve madenî kafesli TIR veya kamyonlarla Gaziantep, Diyarbakır, Şanlıurfa, Van , Elazığ, Malatya , Aydın, Antalya, Mersin, Adana, Afyon, Erzurum, Edirne, Hakkâri, Kahramanmaraş, Batman, Artvin ve İslâhiye’den iç gümrükleme yapılmaktadır. İç gümrüklerde, canlı hayvan nakline mahsus araçların güzergahta hayvan değiştirilmesine imkan vermeyecek şartlara haiz olup olmadığı dikkatle incelenmekte, istenen işlemleri yapılmamaktadır. İç gümrükleme yapılacak illerde; toplu tartı yapacak kantar, hayvanların sağlık kontrolünün yapılacağı özel bir bekleme sahası, yetkili veteriner hekim bulunması gibi gerekler yerine getirilmiş olması gerekmektedir.

DENİZ YOLU İLE YAPILACAK İHRACATTA GÜMRÜK KAPILARI

CANLI HAYVAN İHRACATINDA UYULMASI GEREKEN KURALLAR

• Canlı hayvan ihracatında firmalara verilen kota 2000 tondur. Bunun aşılması durumunda karar verecek kurum Gümrük Müsteşarlığı’dır.
• İhracat bizzat beyanname sahibi tarafından yapılacak ve gümrük beyannamesi 90 gün içinde Gümrük İdaresine verilmek zorundadır.
• İhraç edilecek yerli ırk sığırlar, kasaplık nitelikte ve yaşına bakılmaksızın beheri asgari 225 kg ağırlığında olacak ve azami %45’i kısır olmak ve damızlığı elverişli bulunmamak kaydıyla dişi olabilecektir. İhraç edilecek olan ve ülkemizde yetiştirilen melez ırk sığırların yaşına bakılmaksızın beherinin asgari 300 kg ve tamamının erkek ve kasaplık nitelikte olması gerekmektedir.
• Yerli ve melez ırk canlı sığır ihracatı kayıt müracaatları İhracatçı Birliklerine ayrı ayrı yapılmakta ve bu müracaatlara ilişkin bilgiler bilahare birliklerce Dış Ticaret Müsteşarlığı’na ayrı ayrı intikal ettirilmektedir.

HELAL ET BELGESİ

Helal Gıda Kavramı, uluslararası ” The Codex Alimentarius” Komisyonu dökümanlarında “İslami kurallar doğrultusunda izin verilen gıda” anlamında yer almakta ve “İslami kurallara göre yasak olan herhangi bir unsuru içermeyen, bu unsurlardan arındırılmış yerlerde veya cihazlarda hazırlanan-işlenen-taşınan ve depolanan, bu durumların dışında üretilen herhangi bir gıda ile hazırlama-işleme-taşıma ve depolama aşamasında direkt temasta olmayan ürün olarak” tanımlanmaktadır.

İslam ülkelerinde tüketilecek etlerle ilgili standartların oluşturması için Malezya’da yapılan İslam konferansı Teşkilatı’nda “Helal Et” Standart’ının yaygınlaştırılması karar verilmiştir. Bu karar uyarınca Dışişleri Bakanlığı, TSE’de İslam usullere uygun gıda tüketmek isteyenlerin ihtiyacını karşılamak için “helal gıda” adı altında yeni bir standart oluşturulmasını talep etmiştir. Standartların denetiminde din adamları da yer alacaktır.

HELAL ÜRÜN NASIL OLMALIDIR?

Gıda ürününde domuz yağı veya domuz ihtiva eden herhangi bir madde kullanılmayacak, kesinlikle domuz ürünlerine “helal et” verilmeyecektir. Ölmüş hayvanların etleri kesinlikle kullanılamazlar. Gıdanın içinde alkol ve türevleri bulunmayacak. Genetiği değiştirilmiş katkı maddesi olmayacak. Paketleme malzemesi helal üründen olacak. Firma denetiminde Diyanet görevlisi de olacaktır.

Kırmızı Et: Veteriner kontrolünden geçmiş, çift toynaklı hayvanın atar damarı kesilerek ve bu biçimde kanı boşaltılarak öldürülmesi ile elde edilecektir. Hayvanın kesimi sırasında “besmele” çekilecek kesim yapılacaktır.

Hayvan yeminin içine yenmesi haram olan hayvanların ürünleri karıştırılamayacaktır.

Tavuk Eti: Hayvan, eziyet edilmeden kesilecek. Yemleri hijyenik şartlarla hazırlanan sağlıklı yemler olacak.

İşlenmiş Ürün (Salam-Sucuk-Sosis-Pastırma): kesimi helal olan hayvanların etinden üretilmiş olacak. İçinde ne olduğu ayrıntılı olarak etiket üzerinde yazacaktır.

Bisküvi-Çikolata: İçinde domuz yağı, hayvan kanından elde edilmiş madde bulunmayacak.

Meyve Suyu: İçinde kanserojen ya da kimyasala madde bulunmayacak.

Süt: Kesimi ve tüketilmesi helal hayvanlardan elde edilmiş olacak.

Çiftlik ve barınaklarda ki hayvanlar usulüne uygun şekilde bakıma tabi tutulmalı. Kesimden önce beslenmeli ve su ihtiyaçları karşılanmalı. Kesimden sonra, yalnızca sağlıklı hayvanların kesildiğine ilişkin inceleme yapılmalı. Kesimhane de hayvanların kesimini, kanını, diğer hayvanlar görmemelidir. Bu kesim alanının işlemden önce temizlenmesi gerekmektedir.

Hayvanlara hiçbir şekilde işkence yapılmamalıdır. Tüm kesimler belgeli ve kesimhanelerde yapılmalıdır.

Kasap keskin bıçak kullanmalıdır ve hayvanın önünde bilenmemelidir. Kesim sırasında çırpınmayı kısıtladığı için omuriliğe dokunmamalıdır.

Kasap her hayvanın kesiminde “Bismillah Allahu Ekber” demelidir.

Helal gıda sertifikasının uluslararası sertifikası olma özelliği nedeni ile, bu belgeyi alan gıda firmalarının İslam ülkelerine yapılacak et ve hayvansal ürünler ihracatlarımızı arttıracak ve ülke ekonomisine katkı değer yaratacaktır.

Helal et işareti ürünlerin üzerine yapıştırılacaktır. Helal gıda standardı üretilen gıda maddesinin yanı sıra, gıda servisi veren işletmeler içinde uygulanabilmektedir.

KOSHER SERTİFİKASI

Musevi dini inanışlarına göre “haham onayı” denilen gıda ürünlerinin tüketilmesi için gerekli olan bir sertifikadır. Bu onay ve gıda ve gıda teknolojisi alanlarında akademik eğitim alan hahamların üretim tesislerinde yaptıkları incelemelerin sonucunda denetimlerden geçen firmalara verilmektedir. Hem gıda ürünlerine hem de gıda ürünlerini işleyen makine ve teçhizat aksamını denetlemektedir. ABD ve İsrail’e yapılacak ihracatlarda zorunlu istenilen bir belgedir. Kosher Sertifikası uluslararası ticari ilişkilerde yüksek kalite ve hijyen standartları getirmektedir.

VAKA ÇALIŞMASI

Bir taşıma işletmesi Türkiye’den Gürcistan’a 5 bin küçükbaş hayvanın taşınması işini üstlenmiştir. Operasyon sürecinde taşınan hayvanlardan bir bölümü gümrük çıkış kapısında telef olmuştur.

KAYNAKÇA

• Kara Ulaştırma Genel Müdürlüğü http://www.kugm.gov.tr
• Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları ( TCDD ) Web Sitesi www. TCDD.gov.tr/yurtiçi ilgi.htm
• Türkiye Cumhuriyeti Gümrükler Genel Müdürlüğü Web Sitesi www.gumrukler.gov.tr
• Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Web Sitesi http://www.tarim.gov.tr
• www.gidaraporu.com/helal-gida-helal-sertifika_g.htm
• www.bizimanadolu.com
• http://www.besttiensworld.com
• www.namsal.com
• T.Grandin,”Assessment of Stress during Handling and Transport”
• A Presentation by The European Commission, European Rules on The Protection of Animals During Transport.

Instagram Hesabı‘mızı da takip edebilirsiniz!